|
Ma,ilis zalidagi o'rinlar soni hisoblangan sig'imi bo'yicha shahar maktablarida
20-25%, qishloq maktablarida 30-35%, maktab intematlarda
50% ni ko'zda tutish kerak.
Rekonstruksiya sharoitida majlis zalining sig'imini kamaytirishiga ruxsat
etiladi.
Zal maydoni loyihalashtirish topshirig'iga asosan o'matiladi.
Majlis zalining maydoni bitt a o' ringa 0,65-0,72 m2 to'g'ri kelib chiqqan
holda qabul qilinadi (3-jadval); 630 ishtirokchidan kam bo'lmagan
maktablarda zaldagi bitta o' rin maydonini I m2 gacha oshirishga ruxsat etiladi.
Majlis zalida videoko'rsatuv uchun (kinoekran bilan birga) qurilma
ko'zda tutiladi.
Kutubxona 20 ming birlikni saqlash fondi bilan bitt a xona ko'rinishida
tashkil etiladi (o'quv zali va kitoblar saqlanadigan zonalar 2: 1 nisbatda
bo'lishi lozim). Kutubxona xonalarining maydoni 4-jadvalga muvofiq qabul
qilinadi. Faoliyati davom etayotgan sharoitda rekonstruksiya qilinayotgan
kamaytirilgan kutubxona maydonini qo' l1ashga ruxsat etiladi, biroq bu
maydon 30 m2 dan kam bo'lmaslgi talab qilinadi. 36-60 m2 bo'igan .Ma'naviyat-ma'rifat,. xonasini ko'zda tutish talab
etiladi.
Rekreatsiya, dam oIish xooalari. Yozgi rekreatsiyalar (Iodjiyalar, terassalar,
ichki hovlilar) maydonlari loyihalashtirish topshirig'iga asosan belgilanadi.
Rekreatsiya koridorlarining eni 2,8 m dan kam bo'imasligi 10-
zim; o 'quv xonalarirung ikki tomonlama joylashishida rekreatsiya koridor- larining eni 3,2-4 m bo'lishi tavsiya etiladi. Zal tipidagi rekreatsiyalar koridorlisiga
nisbatan ma 'qulroq hisoblanadi.
Dam otish va dars tayyorlash xonalarining maydonini yashovchilar
umumiy sonining 50% i uchun bir nafar ishtirokchiga 1,25 m2 to'g'ri kelishini
hisoblab, qabul qilish tavsiya etiladi. O'quv-sport mashg'ulotlari uchun mo'ijaidiangan joylar. O'quv-sport
zallarining o'lchamlari bir narar ishtirokchiga 0,9 m2 to'g'ri kelishi hisobida,
5- jadval bo'yicha hisoblangan yuklamaga muvofiq qabul qilinadi.
Ishtirokchilaming 3 va 40qimiga mo'ijallangan yirik maktablarda ikkitadan
sport zallari yoki bitta katta zal (540 m2/30x 18) qabul qilinadi. Zalning
tom yopilmasi konstruksiyasining pastki qismi (oraliq yopilma) gacha
bo'igan balandligi: 9x 18 m da - 5,4 m, 12x24 m va 30x 18 m da
6 m dan kam bo' imasligi lozim. Sport zalini o'quv xonalarining ustigajoylashtinnaslik
talab etiladi. O'quv xonalari seksiyasi yoki uxlash seksiyasi
orqati sport zaliga o'tishning loyihada ko'zda tutilishiga ruxsat etilmaydi.
Sport zallarida o'g'il bolalar va qizlar uchun alohida yechinish-kiyinish
xonalari, dush va hojatxonalar ko'zda tutiladi. O'ichamlari 12x24 m ~oki
9x 18 m) bo'lgan sport zallarida yechinish-kiyinish xonalari maydoni yuzasi
42 m2 (21 x 2) dan kam bo'imasligi; 2 ta sport zal bo'iganida yechinish-
kiyinish xonalari maydoni 84 m2 (42x2)dan kam bo'imasligi lozim.
Sport zallarida o'lchamlari 12x24 m bo'igan zal uchun yuzasi .6 m2 dan
kam bo'lmagan va o'lchamlari 30x 18 m bo'igan zal uchun yuzasi 20 m2 dan
kam bo'imagan snaryad maydoni; yuzasi 8-12 m2 bo'igan murabbiylar
xonasi ko'zda tutilishi lozim. Madrasa Oʻzbekiston musulmonlari idorasi tasarrufida boʻlib, shoʻrolar davrida diniy oʻquv yurti faoliyati vaqtincha toʻxtatilgan, 1945 yilda yana tiklangan. Oʻquv muddati 4 yil Oʻquv yurti kunduzgi boʻlimiga 15 yoshdan 35 yoshgacha boʻlgan oʻrta va toʻliqsiz oʻrta maʼlumotli kishilar qabul qilinadi. Diniy fanlar hamda umumtaʼlim fanlari oʻqitiladi. Talabalarga arab, ingliz, rus va fors tillari ham oʻrgatiladi. Darslar oʻzbek va arab tillarida olib boriladi.
Bosh tarzi ulkan peshtokli, darvozasi orqasida 5 gumbazli miyonsaroy, ikki yonida baland gumbazli keng darsxona va masjid, goʻrxona joylashgan.
Madrasaning umumiy tarhi 68,5x51,8 m, hovli 35,4x31,3 m, darsxona 8x8 m. Hovlisi toʻrtburchak shaklida boʻlib, atrofini oldi ravokli, ikki oshyonli 114 hujra oʻrab turadi. Tomonlar oʻrtasidagi 4 baland peshtokli darsxona — ayvon hovli mahobatini oshiradi.
Maktab yo’nalishi sunniy
Talabalar yoshi 10 dan 40 yoshgacha boʻlgan. Ular madrasa yotoqxonalarida yashash huquqiga ega boʻlgan kunduzgi boʻlim va darslarga erkin qatnovchi sirtqi boʻlim talabalari toifalariga ajratilgan. Madrasa oʻquv dasturining umumiy jihatlari X—XII asrlarda ishlab chiqilgan va keyinchalik takomillashib borgan. Mashgʻulotlar, odatda, sentabrda boshlanib, may oyigacha davom etgan. Yoz oylari va ramazon oyida taʼtilga chiqilgan. Madrasada hafta kunlari tahsil (shanba, yakshanba, dushanba, seshanba) — mashgʻulot kunlari va taʼtil (chorshanba, payshanba, juma) — oʻtilganlarni takrorlash hamda dam olish kunlariga boʻlingan. Darslar quyosh chiqish payti (bomdod nomozidan keyinoq) boshlangan. Madrasada taʼlim 3 bosqichda: boshlangʻich (adno), oʻrta (avsat) va yuqori (aʼlo) guruhlarda olib borilgan. Adno bosqichi "Aqoid" kitobini oʻqishga oʻtguncha davom etgan, avsat bosqichi "Aqoid" kitobini oʻqishdan boshlanib, "Sharhi mulla" kitobini oʻrganguncha boʻlgan va undan keyingi murakkab qoʻllanmalarni oʻrganuvchilar aʼlo bosqichi talabalari hisoblangan. Madrasada oʻqish talabalar iqtidoriga qarab, 7—12 yil davom etgan
Al Azhar
Qur’on, hadis, fiqh, til hamda balog‘at fanlari o‘qitiladigan universitetga aylandi
jumladan, idora ishlari va savdo, po-litexnika, q.x., tibbiyot, ped. va xotin-qizlar f-tlari ochildi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
