Mavzu: "Nikoh tuzish shartlari va majburiyatlari" Bajardi: "sxte va B" fakulteti I kurs 4-guruh talabasi

2. Nikoh tuzish tartibi va shartlari. Oila kodeksining 13-moddasiga binoan, nikoh fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida tuziladi.
Diniy rasm-rusumlarga binoan tuzilgan nikoh huquqiy ahamiyatga ega emas.
Fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organi ariza qabul qilganida ularni nikohni qayd etish tartibi va shartlari bilan tanishtirishi, er-xotin va ota-onaning huquq va majburiyatlarini ularga tushuntirishi, bir-birlarining sog'lomlik holatlaridan va oila qoidalaridan xabardor ekanliklariga ishonch hosil qilishlari kerak.
Nikohga kiruvchilar nikohga to'sqinlik qiladigan holatlarni yashirganliklari uchun javobgar bo'lishlari haqida ogohlantiriladilar.
Nikohni tuzish nikohlanuvchilarning fu­qarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida, ari­za berganlaridan keyin bir oy o'tgach, shaxsan ularning ishtirokida amalga oshiriladi.
Bir oylik muddatni qisqartirishga asos bo'luvchi uzrli sabablar:
• agar nikohni qayd ettirish uchun ariza berganlar uzoq vaqt birga turgan bo'lsalar;
• nikohni qayd ettirish uchun ariza berganlarning er-xotinlik munosabatlaridan tug'ilgan bolalar bo'lsa yoki xotin homilador bo'lsa;
• kuyov yoki kelinning yaqin qarindoshlaridan biri og'ir kasal bo'lsa;
• ariza berganlardan biri uzoq muddatga chet elga ketayotgan bo'lsa;
• nikohni qayd ettirish uchun ariza bergan kuyov armiya safiga chaqirilgan yoki shu kabi uzrli sabablar bo'lsa.
Yuqoridagi holatlarning har birida tasdiqlovchi hujjat talab qilinadi. Ayrim hollarda esa bu muddat 3 oygacha uzaytirilishi mumkin. Nikoh tuzish shartlari:
Nikohdan ajratish sud tartibida ko'riladigan hollar:
• er-xotindan biri nikohdan ajralishga rozi bo'lmasa;
• ular o'rtasida voyaga yetmagan umumiy bolalari bo'lib, ularni kimda qoldirish va ta'minot uchun aliment undirish to'g'risida nizo bo'lsa;
• er-xotin o'rtasida mehnatga layoqatsiz muhtoj er yoki xotinga aliment undirish, birgalikdagi umumiy mulkni bo'lish bo'yicha nizo chiqsa;
Oila kodeksi 39-moddasiga muvofiq ег-xotinni homiladorligi vaqtida va bola tug'ilganidan keyin bir yil mobaynida uning roziligisiz nikohdan ajratish haqida ish qo'zg'atishga haqli emas. Xotin farzand ko'rgandan keyin va bola bir yoshga to'lgandan keyin yana nikohdan ajrashish to'g'risida da'vo bilan murojaat etishga haqli.