Mavzu: kasb hunar kollejlarida o‘qituvchining kommmunikativ qobiliyati



Download 377,33 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/16
Sana22.06.2021
Hajmi377,33 Kb.
#73424
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
kasb hunar kollejlarida oqituvchining kommunikativ qobilyati

hisobiga bo‘lmaligi lozim”.  

Til aloqa vositasi yoki qurolidir, nutq esa aloqa jarayonining o‘zagidir.  




Nutq  faoliyati  -  odam  tomonidan  ijtimoiy  -  tarixiy  tajribani  o‘zlashtirish  va 

avlodlarga  berish  yoki  kommunikatsiya  o‘rnatish  yoki  o‘z  harakatlarini  rivojlantirish 

maqsadida tildan foydalanish jarayonidir.  

Nutq qanchalik chiroyli, mazmundor bo‘lsa kishilarni o‘ziga shunchalik jalb etadi. 

Bu  masalaga  kishilar  qadimdan  qiziqib  kelishgan.  qadimgi  YUnoniston  va  Rimda  nutq 

madaniyatining nazariy asoslari yaratilgan. Notiqlik san’at darajasiga ko‘tarilgan. Ularda 

etO‘q  inson  bo‘lish  uchun  notiqlik  san’atini  egallashlari  shart  bo‘lgan.  335  yilda 

Aristotelning "Ritorika"si yaratiladi. Sitseronning "Notiq haqida", "Notiq" asarlari, Mark 

Fabiy Kvintilianning "Notiq tayyorlash to‘g‘risida" asari ham notiqlik san’ati haqidadir.  

SHarqda,  jumladan  Movarounnahrda  ham  va’zxonlikka  katta  e’tibor  berilgan. 

Va’zxonlik  notiqlik  san’atining  o‘sib  borishi  bilan  nutq  oldiga  qo‘yilgan  talablar  ham 

mO‘qammallashib  boradi.  Buyuk  allomalar  Beruniy,  Forobiy,  Ibn  Sino,  Maxmud 

qoshg‘ariy,  Zamaxshariy,  Kaykovus  va  boshqalar  tilga,  mantiqshunoslik  va  notiqlikka 

oid asarlar yaratdilar.  

Kaykovus  o‘zining  "Qobusnoma"  asarida  farzandini  yoqimli,  muloyim,  o‘rinli 

so‘zlashga,  behuda  gapirmaslikka  undaydi.  "Xalq  oldida  gapirganda  so‘zing  go‘zal 



bo‘lsin,  bu  so‘zni  xalq  qabo‘l  qilsin.  Xaloyiq  sening  so‘z  bilan  baland  darajaga 

erishganingni  bilsin,  chunki  kishining  martabasini  so‘z  orqali  biladilar...",  deb  yozadi 

alloma. U yana notiq xalq tilini, uning fikri va ruhiyatini bilishi kerak deydi.  

YUsuf hos Xojibning "Qutadg‘u bilig" asarida ham til odobi va notiqlik 

madaniyati haqida juda qimmatli fikrlar bayon etiladi. U qisqa so‘zlash, so‘zlarga iloji 

boricha ko‘proq ma’no yuklash haqida gapiradi. Til insonning qadr-qimmatini oshiradi 

yoki shu til orqali inson yuz tuban ham pastga ketishi mumkin deydi adib.  



Omonlik tilasang agar sen o‘zing, 

Tilingdan chiqarma yaroqsiz so‘zing. 

qizil til qilar qisqa yoshli seni, 

Omonlik tilasang avvayla uni. 

Alisher  Navoiy  turkiy  tilda  go‘zal  nutq  to‘zish  bayroqdoridir.  U  o‘z  ijodi  bilan 

o‘zbek  adabiy  tiliga  asos  soldi.  Bu  tilning  boyliklarini  namoyon  etdi.  Navoiyning 

"Muhokamatul - lug‘atayn", "Mahbubo‘l-qulub", "Nazmul javohir" asarlari o‘zbek tilida 

nutq  to‘zishning  go‘zal  namunalari  bo‘lishi  bilan  birga  uning  yuksalishiga  ham  katta 




hissa  qo‘shdi.  "Mahbubo‘l  qulub"  asarida  tilning  ahamiyati,  undan  foydalanish,  nutq 

madaniyati haqida muhim fikrlar beriladi.  




Download 377,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish