Маъруза №1 кириш. Саноат печлари ҳАҚида тушунчалар ва уларнинг таснифи

1. Керамик рекуператорлар.
Бу рекуператорларни тайёрлашда керамик материал иссиқга чидамли, иссиқлик ўтказувчанлиги катта, сийраклиги кичкина бўлиши керак. Керамик рекуператорлар бир неча бўлаклардан ташкил топган. Шулардан бири қуйидагича:

15- расм. Металдан тайёрланган рекуператорлар.


Металдан таёрланган рекуператорлар иссиқлик узатиш типига қараб конвектив ва радиацияли рекуператорларга бўлинади.
Конвектив рекуператорлар ҳам ўз навбатида 2 группага бўлинади:
1) газлар кичик диаметрли темир қувур ичидан ўтадиган рекуператорлар.
2) газлар кичик диамтрли темир қувур ташқарисидан ўтадиган рекуператорлар.
Катта бўлмаган босимда иссиқ ҳаво олишда ишлатилади.
Асосан 1- группа рекуператорлари ишлатилади.


2. Радиацияли рекуператорлар.
3 атомли (СО₂, SO, Н₂О) газларнинг нурланиш интенсивлигига боғлиқ, У канча кўп бўлса шунча ҳарорат катта бўлади.


Буғли қозон утилизаторлар.
Печдан чиқиб кетаётган иссиқ газларнинг умумий иссиқлигининг 30-40% ҳаво қиздиргич рекуператорларда йўқолади. Колган иссиқликнинг бир қисми қозон утилизаторда буғ ёки иссиқ сув олиш учун ишлатилади.
Шунинг учун қозонга келаётган газнинг ҳарорат катта рол ўйнайди: бунга қараб биз ёқилғисиз ишлайдиган қозонган 2 группага бўлишимиз мумкин.
1) t_г¹ - 450 - 500 дан 800 - 900⁰С (паст ҳароратли группага)
2) t_г¹ - 1200 - 1300⁰С ва ундан баланд (юқори ҳароратли группага)
паст ҳарорат группали қозон утилизаторда сув буғининг йўналишига қараб кўп маротабали ихтиёрий айланиш (мП) ва тўғри сеплацияга (ПС) бўланади.


3. Тўғри сепарацияли табиий айланиш усули.

16- расм. КУ – 40 типидаги ТКЗ газ қувурли қозон утилизатор.
1 - буғ қиздиргич, 2 - иситкич қувурлар юзаси, 3 – тутун қувури.
Бу усул кўп ишлатилмайди, бир хил вақтларда катта тозаликка эга бўлган сувни ва катта босимли буғ олишда ишлатилади.