S h o i r a s a r l a r i n i n g m a v z u d o ir a s i k e n g va r a n g - b a r a n g .
T u r li y o s h d a g i k i t o b x o n l a r Q u d r a t H i k m a t a s a r l a r in i se-
vib o ‘q iy d il a r , u l a r d a n e s t e t i k z a v q o l a d i la r . S h o i r o ‘z
a s a r l a r i d a b o l a l a r n i q i z i q t i r g a n ,
u l a r n i n g bilgisi, e s h itg isi
k e lg a n n a r s a va v o q e a l a r n i i x c h a m , o ‘y n o q i , v a z n va
q o f iy a l a r d a ish la y d i.
Q udrat H ik m at ijodining yana bir m u h im to m o n i s h u n -
daki, u bolalar tilini yaxshi o ‘zlashtirgan, o ‘rgangan. Shuning
u c h u n h a m uning s h e ’rlari g o ‘zal va yoqimli, sodda va ravon.
Q u d ra t H ik m at o ‘zining ilk s h e ’rlaridan biri „ M e n in g
V a ta n im “ da m eh rib o n o n a -V a ta n n in g ulug‘vorligini k o ‘tarinki
ruh
bilan kuylasa, „ B o g ‘c h a “ s h e ’rida bolalarni shu ulkan
V a ta nning q u c h o g ‘iga yetaklab kiradi. V atan degan aziz s o ‘zni,
u n i n g t o m m a ’n o s i n i b o l a l a r n i n g s o y a - s a l q i n , o z o d a ,
orom baxsh bog‘chasiga k o ‘chiradi. Shu yer, kichkintoylarning
y u rgan-turga n joyi ulug1 V atan ekanini uqtiradi:
0 ‘r to q jo n T u r g ‘u n ,
K e m a m iz s u z a r
M e n b ila n y u rg in .
D e n g iz c h a m iz d a .
B iz n in g b o g ‘c h a n i
M iltig N m iz n in g
B ir b o r ib k o ‘rg in .
0 ‘q la ri o lm o s .
T u rli o ‘y in c h o q ,
C h e g a ra m iz g a
A rg N m c h o q b iz d a .
D u s h m a n y o N o lm a s.
Q udrat H ikm at halol m e h n a tn i g o bzal hayot m anbayi, u
bilan
kishi h u rm a t, e ’tibor orttiradi deb ifodalaydi. S huning
u c h u n u o ‘zining kichik kitobxonlarida yoshligidanoq m eh n a t
k o bnikm alarini tarbiyalashni asosiy vazifa deb biladi. „ B uvim -
ning deganlari“ s h e ’rida o ‘z m eh n a ti sam arasidan xursand
b o ‘lgan kichkintoylar obrazini yaratadi. Buni shoir Sanobar
obrazida gavdalantiradi. S a n o b a r buvisi bilan pilla qurti tutadi
va bu ishidan benihoya xursand b o ‘ladi. Buning u c h u n uning
sevinchi, buvisiga boNgan m uhabbati cheksizdir.
Shoir bu s h e ’rida
bolalarni m ehnatsevarlikka, Vatan va
xalq oldidagi bu rch n i m u q ad d a s deb bilishga undaydi.
Q udrat H ikm at ijodida bolalarning o n a -V a ta n g a b o ‘lgan
m uhabbatlari „ M e n in g V a ta n im “ , „ M e n tu g ‘ilgan k u n “ kabi
s h e ’r la rid a y a q q o l ifo d a sin i to p g a n . J u m l a d a n , „ M e n i n g
V a t a n im " s h e ’rida j o n a j o n 0 ‘z b e k is to n im iz n in g g o ‘zalligi,
yurtimizdagi b a rc h a xalq aka-u k a d a y d o ‘st b o ‘lib, ittifoq b o ‘lib
hayot kechirayotganligi o ‘ynoqi m isralarda aks ettirilgan:
1 4 — B o l a l a r a d a b i y o t i
209
K o ‘k d a y b e p o y o n ,
B o y lik la rg a k o n ,
K e n g p a x ta m a y d o n
M e n in g V a ta n im .
T inchlik u c h u n kurashga b a g ‘ishlab shoir „ B o r b o ‘lsin
t in c h lik “ , ,,Yo‘qolsin u r u s h “ , „ T in ch lik — o b o d lik “ , „ T i n
chlik haqida q o ‘shiq“ asarlarini yaratgan. Shoir „Tinchlik haqida
q o ‘sh iq “ s h e ’rida:
T in c h lik j u d a so z ,
T o ‘k in - s o c h i n y o z.
0 ‘q to v u s h i c h iq m a s ,
Y a n g r a r q o ‘s h iq , s o z , —
kabi misralar orqali bolalarning tinchlik
haqidagi ta s a w u rin i
h ayotiy d e ta lla r asosida ke ngaytiradi. M u a llif tin c h lik n in g
hayotiy zarurat ekanligini ya n a d a c h u q u rro q ochish u c h u n
urush oqibatlarini kontrast tasvirlash y o ‘lidan boradi va shu
orqali urushga m u n o sa b a t bildiradi:
B o 4 s a -c h i u ru sh
0 4 tu s h a r h a r yo n .
T in c h , sh irin tu rm u s h ,
B o ‘ladi v ay ro n ...
Bu s ira b o ‘lm a s,
X a lq la r y o ‘l q o 'y m a s .
T in c h lik — o b o d lik ,
H e c h q a c h o n s o ‘n m a s .
Q u d ra t H ik m atn in g „ C h o v k a r “ , „ T o sh b a q a la r h u ju m i“ ,
„ Q u m ostida qovunlar“ , „Ilonshoh va
uning amaldori ari haqida
ertak“ , „ K o ‘milgan oltin, vaysaqi xotin va tadbirkor ovchi
qissasi“ , „C hirchiq farzandi“ kabi doston va ertak-dostonlarini
bolalar huzur qilib o ‘qiydilar va katta estetik zavq oladilar.
Q u d r a t H i k m a tn in g „ B o b o d e h q o n h a n g o m a s i “ , „ Q u m
ostida q o v u n lar66, „ T oshba qala r h u ju m i66 dostonlarida b o la
larning kattalar m e h n a tig a qiziqishlari, ulardan o 6rnak olishga
intilishlari yoritiladi.
O z va m a z m u n li u m r k o ‘rgan Q u d r a t H i k m a t b o la la rg a
b a g 6ishlab y i g ir m a d a n z iy o d k itob yo z d i. U t a m o m i l a yosh
210
k i to b x o n i s h o n c h i n i o q l a b , k is h ila r h u r m a t i n i q o z o n d i .
B u n in g eva zig a u m u n o s i b t a q d i r la n ib , el n a z a r ig a tu s h d i.
Do'stlaringiz bilan baham: