Ma’lumotlar tahlili yo‘nalishi bo‘yicha o‘qituvchilar uchun qo‘llanma

8. Videolavha: Ma’lumot turlariga xulosa

9. Matn + Test: Ma’lumot turlari (Tartibli vs. Nominal)

Izoh: Ushbu test savolida tartibli va tartibsiz o’zgaruvchilarni farqlashimiz kerak va tartibsizlarini belgilaymiz. “Harfli baholar (A, B+, hokazo)”, “so’rovga oid baholar (qoniqarsiz, yaxshi, a’lo)”, “ma’lumotlar darajasi (oliy, o’rta-maxsus, PhD)” o’zgaruvchilarini olaylik, ularning qiymatlari qavs ichida mos ravishda berilgan. Bu qiymatlarga e’tibor bersak ma’lum bir tartibda joylashgan. Masalan, juda yaxshi baho A bo’lsa, B+ undan pastroq, lekin o’z navbatida B dan yuqoriroq ekanligini anglatadi. Xuddi shuningdek, qoniqarsiz deb baholangan baho yaxshi deb baholangan bahodan pastroqligini anglatadi. Yoki maktabni bitirib, keyin oliy o’quv yurtini bitirib, keyingina magistratura, PhD kabi unvonlar olish mumkin bo’ladi, ya’ni tartib bor. Shuning uchun ushbu uchta qiymat tartibli o’zgaruvchilarni tashkil qiladi. Meva turlari, kuchuk zotlari, kino janrlari, jins, millat o’zgaruvchilarining ma’lum tartibi yo’q, istalgan biri bo’lishi mumkin. Masalan siz istalgan mevani olib yeyishingiz mumkin, ma’lum bir tartibda avval olma, keyin gilosni tanlashga majbur emassiz. Yoki istalgan turdagi kuchuk zotini tanlab xarid qilishingiz, istalgan janrda kinoni ko’rishingiz mumkin. Qarshingizdagi inson erkak yoki ayol bo’lishi mumkin, o’zbek yoki ingliz millatiga mansub bo’lishi mumkin. Ya’ni bu o’zgaruvchilar tartibsiz o’zgaruvchilar hisoblanadi.