М у н д а р и ж а I боб. Металларнинг кристалл тузилиши ва кристалланиш поцесси



Download 1,12 Mb.
bet57/216
Sana22.04.2022
Hajmi1,12 Mb.
#574862
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   216
Bog'liq
А.С.Тўрахонов 24.09.2021 й

3- §. ФАЗАЛАР ЗОИДАСИ

1873—1878 йилларда Д. Гиббс кўп фазали гетероген (кўп жинсли) системаларнинг мувозанатини ифодалаш учун, термодинамиканинг биринчи ва иккинчи қонунларига асосланиб, фазалар қоидаси деб аталадиган бир қонунни топди.


Биз фаза, система, компонент ва эркинлик даражалари сони (вариантлик) нима эканлигини билиб олдик. Энди фазалар қоидасини таърифлащга ўтсак бўлади.
Мувозанат ҳолатида турган ҳар қандай системанинг фазалари сони, компонентлари сони ва эркинлик даражалари сони орасидаги боғланишни кўрсатувчи математик ифода фазалар қоидаси, бошқача қилиб айтганда, Гиббс конуни деб аталади.
Фазалар қоидасини келтириб чиқариш учун мувозанатда турган системанинг фазалари сонини Ф ҳарфи билан, компонентлари сонини К ҳарфи билан, эркинлик даражалари сонини С ҳарфи билан белгилаймиз.
Икки компонентли фазанинг таркибини билиш учун компонентлардан бирининг процент билан ифодаланган миқдорини билиш кифоя 100% дан биринчи компонентнинг процент билан ифодаланган миқдори айрилса, иккинчи компонентнинг миқдори чиқади. Бинобарин, бирор фазадаги компонентлар сони К бўлса, фазанинг таркиби 1) компонентнинг концентрацияси билан ифодаланади. Фазадаги компонентлардан бирининг концентрациясини билиш учун қолган барча компонентлар концентрацияларининг йиғиндисини 100 дан айириш керак.
Демак, ҳар қайси фазада концентрация параметрлари сони —1) бўлади. Системанинг барча фазаларидаги концентрация параметрлари сони —1) Ф га тенг. Бунга яна икки параметрни (факторни) — босим билан температурани қўшсак, системадаги барча параметрлар сони чиқади:
(К — 1) Ф+2.
Мувозанатда турган система учун ҳар қайси компонентнинг барча фазалардаги эркин энергия даражаси (термодинамик потенциали) бир хил бўлиши керак. Буни қуйидаги тенгламалар системаси билан ифодалаймиз (р — эркин энергия даражаси):

Download 1,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   216




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish