M tojiyev, I. Nigmatov

- pechka va tutun quvurlarining noto‘g ‘ri o ‘matilishi oqibatida -
8,5%;
- isitgich jihozlaridan noto‘g ‘ri foydalanishda - 8,3%;
- elektr moslamalarini montaj qilish qoidalarining buzilishi - 5%;
- payvandlash ishlarini bajarishda y o n g ‘in xavfsizlik qoidalarining
buzilishi - 2,3%;
- texnologik jihozlam i boshqarish qoidalarining buzilishi - 1,2% ni
tashkil etadi.
Demak, y o n g ‘inning birinchi sababiga kichik y o n g ‘in manbalari turtki
bo‘lishi mumkin, b u la r - sigaret qoldiqlari, uchqunlar va o ‘cbirilmagan gu­
gurt qoldiqlari; yuqori haroratli issiqlik manbalari - alanga, pechka va tv
tun chiqadigan quvurlaming qizigan konstruksiyalari va boshqalar b o ‘lisb
mumkin. Y ong‘in natijasida quyidagi xavfli om illar paydo b o ‘ladi: ochiq
alanga v a uchqunlar; havo va predmetlardagi yuqori harorat; vong'indan
paydo bo‘lgan o ‘tkir zararli mahsulotlar; tutun; kislorod miqdorining pa-
sayishi, bino va inshootlam ing yem irilishi va buzilishi; portlashlar sodir
bo‘lishi; y o n g ‘in b o ‘lgan joylarda turli kim yoviy va zaharli moddalar-
ning atrof muhitga tarqalishi, y o n g ‘in suv biian o'chirilganda turli kim yo­
v iy moddalar qorishmasi natijasida portlashlar yuz berishi va boshqalar.
192

---

M a’lumotlarga k o ‘ra, y o n g ‘indan nobud bo‘lganlarning 60 -8 0 % i nafas
olish y o ‘llarining zaharlanishi yoki toza havoning yetishm asligi oqibatida
halok b o ‘lar ekan.Yong‘in vaqti 3 fazaga b o ‘linadi:
Birinchi fazada 
(5 dan 30 daqiqagacha) harorat sekin k o ‘tariladi
va fazaning oxirida tez ko‘tariladi. Masalan, yopiq eshik va derazalar-
dan yopiq b o ‘lib havo yetishm asligi natijasida yon g'in kichik m iqyos-