guruhga oq, qora va hamma kulranglar kiradi, eng
o ch id an b o sh la b eng t o ‘q igacha. Bu ra n g lar
axromatik deb ataladi. Ikkinchi guruhga hamma
q izil, t o ‘q sariq , sariq , yashil, m oviy, k o ‘k,
binafsharang va qirmizi ranglar, ular orasidagi
hamma oraliq va nozik farqlar bilan birgalikda
kiradi. Bu ranglar xromatik deb ataladi.
A xrom atik ran g la r.
H ar bir axrom atik rang
m a ’lum y o rq in lik k a ega, shu bilan birga bir
ax ro m atik ran g d a y o rqinlik ju d a kuchli,
boshqalarida u kamroq, uchinchisida yanayam kam
va hokazo. Axromatik ranglar bir-biridan faqat
yorqinligi bo‘yicha farq qiladi: agar ikki axromatik
rangda yorqinlik bir xil bo‘lsa, bu ranglar umuman
bir-biridan farq qilmaydi.
Hamma joiz axrom atik ranglardan kukunli
ximik toza bariy sulfati katta yorqinlikka ega. Agar
bu kukun jelatin qorishmasi bilan aralashtirilsa, eng
oq bo‘yoq paydo bo'ladi.
Kam yorqinlikdagi axromatik rang hosil qilish
uchun hamma tomondan yopiq qutini olish, uni
qora duxoba bilan ichkaridan yelimlash va qutining
bir devorida kichik tuynuk hosil qilish kerak. Agar
bu tuynukka biror masofadan qaralsa, biz hamma
qora ranglardan eng to‘q rangni ko’ramiz. Bunday
tuynuk mutlaqo qorong‘ilik deyiladi.
Hamma qolgan axromatik ranglami bu chetki
nuqtalar, mutlaqo qorong'ilik va bariy sulfati
orasidagi o ‘sib boruvchi yorqinlik tartibida
joylashtirish mumkin. Agar bunda har ikki qo‘shni
rang orasidagi farq minimal qilib olinsa, mutlaqo
qorong'ilik va bariy sulfati orasida joylashgan
axromatik ranglaming umumiy soni taxminan uch
yuzgacha boradi.
Axrom atik ranglam i shartli besh guruhga
bo'lish mumkin: oq, och kulrang, o'rtacha kulrang,
to'q kulrang va qora ranglar. Bu guruhlar orasida
qat’iy chegara, albatta, mavjud emas.
Xromatik ranglar.
Har bir xromatik rang uch
xususiyatga ega: u yoki boshqa rang tusi, ko‘p yoki
kam yorug'lik va ma’lum to‘yinganlik kabilardir.
1.
Rang tusi, bu - biz ranglardan birini qizil,
boshqasini sariq, uchinchisini k o ‘k va hokazo deb
atag an im izd a n a z a rd a tu ta d ig a n x ro m a tik ran g
xususiyatidir. R ang tuslari u larning nom laridan
k o ‘ra ko'proq. M asalan, sariqdan yashilga o'tishni
tashkil qiluvchi ham m a ranglar, bir xil rang tusiga
eg a b o ‘lg a n la ri h o ld a s a r g 'is h -y a s h il deb
nomlanadi. H aqiqatan ham, bu ranglam ing h ar biri
q o ‘shni ra n g la m in g ran g tu sid an farq qiluvchi
o‘zining alohida rang tusiga
ega.
h
i
150 ga yaqin turli rang tuslari n a i
Do'stlaringiz bilan baham: