Klinik anatomiyasi, fiziologiyasi va tekshirish usullari

MAGNIT REZONANS TOMOGRAFIYA (MRT). 

        Bu  usul  yashirin  yallig’lanish  o’choqlarini  aniqlashga  yordam  beradi.  Nur 

ta’sirisiz  bajariladigan  bu  tekshiruv  g’alvirsimon  bo’shliq  orqa  kattaklarining  ho-

latini,  shilliq  parda  shishini,  bo’shliq  ichida  ajralma  yoki  yyumshoq  o’sma  borlig-

ini  aniqlash  imkonini  beradi.  

       Ushbu  usul  magnit  maydoniga  ta’sir  etilgan  radit  chastotali  impulslarga  javo-

ban  vodorod  protonlaridan  kelayotgan  yuqori  chastotali  to’lqinlarni  qayd  qilishga 

asoslangan.  Olingan  to’lqinlar  tekshirilayotgan  a’zo  atrofida  joylashgan  induksion 

katushka  bilan  ilg’ab  oladi.  Proton  zichligi  hamda  T1q  va  T2  protonlarining 

relaksatsiyasi  vaqti  kabi  ko’rsatkichlar  tekshirilayotgan  a’zoning  MR-

ko’rsatkichlari  hisoblanadi,  ular  to’qima  tasvirini8ng  kontastiga  ta’sir  qiladi.  MRT 

tekshiruvi  yyumshoq  to’qimalarning  aniqroq  tasvirini  olishga  yordam  beradi,  bun-

da  nur  ta’sirini  yoqotish,  skaner  qilish  va  turli  tekisliklarda  kesim  olish  imkoniyati 

tug’iladi.  MRT  avzalligi  shundan  iboratki,  u  bemor  holatini  o’zgartirmagan  holda 

turli  tekisliklarda  bajarilishi  mumkin. 

       MRT  KTga nisbatan yyumshoq to’qimalarga sezgir hisoblanadi. Burun va b u-

run  yondosh  bo’shliqlarida  patologik  jarayonlar,  sinusitlarda  yallig’lanish  jaraton-

larida  taqqoslash  uchun,  bo’shliqlarda  suyuqlik  yoki  o’smasimon  o’zgarishlarini, 

undan  tashqari  patalogik  jarayonlarni  burun  va  burun  yondosh  bo’shliqlardan 

tashqarida  aniqlash  imkonini  beradi.  Suyakning  kortikal  qismidan  aloqa  etarli 

bo’lmaganligi  uchun,  burun  bo’shlig’i  va  sinuslar  devori  aniq  ko’rinmasligi  mum-

kin.  Shuning  uchun  ham  olingan  ma’lumot  etarli  hisoblanmaydi,  shu  maqsatda  en-

doskopik operasiyalarni  funksional  rejalashtirishda  ma’lumot etarli  hisoblanmaydi.   

      MRT rinologiyada KT tekshiruviga  qo’shimcha tekshiruv usuli  hisoblanadi. 

---

45 

 

      MRT  qiluvch  shifokor  o’zini  qiziqtirayotgan  a’zoni  proton  zichligi  muhitida 

aksial,  frontal,  sagittal  kesmalarda  olishi  mumkin.    MRT  juda  sezgir  usul  bo’lib, 

gohida  2  yoshgatsha  70%  va  7  yoshdan  kattalarda  40%  hollarda  shilliq qavatlarda 

va  burun  yondosh  bo’shliqlarida  (  burun  sikli  jarayonida,  ORVI  da  burun  shilliq 

qavatini  o’zgarishi,  operasiyadan  keyingi  rekovalessensiya  bosqichida,  qish 

faslidagi  holatlarda)  normal  holatni  patologik  baholashi  mumkin.  Hato  olingan 

ma’lumot,  kayinchalik  hato  tashxisga  sabab  bo’ladi.  MRT  da  quyidagilarga 

ahamiyat  berish kerak  bo’ladi ( 2.25.rasm ). 

 

Burun to’sig’i holati  (tog’at vasuyak qismi) 

 

Pastki burun chig’anog’ining  holati 

 

O’rta burun chig’anog’ining  holati 

 

Yuqori burun chig’anog’ining  holati 

 

Burun yo’llarining  pnevmatizasiyasi  (osteomental  kompleks holati) 

  Oldingi  guruh bo’shliqlarini  pnevmatizasiyasi 

 

Orqa guruh bo’shliqlarini  pnevmatizasiyasi 

  Burun-halqum  holati. 

 

G’alvirsimon   chuqurcha yoki oldingi  miya  chuqurchasini holati 

 

Ko’ruv  nervi  va  g’alvirsimon  suyakning  orqa  hujayralarini  unga  nisbatan 

holati 

  Ichki uyqu arteriyasi  va uni ponasimon suyakka nisbatan holati 

          

 

 

 

          

 

a 

b 

---

46 

 

 

 

      

 

 

 

 

 

 

2.5.4.