Kirish I bob. Ma’naviy tahdid, g‘oyaviy tazyiq va tajovuz tushunchalari, ularning mazmun-mohiyati va yuzaga kelish shart-sharoitlari

Birinchidan, globallashuv sharoitida jamiyat hayotiga xavf solayotgan tahdidlar o‘ziga xos tarzda namoyon bo‘lib, ta’sir kuchi ortib bormoqda. Xususan, turli yovuz va vayronkor g‘oyalar, qarashlarning murakkab sintezi sifatida chiqayotgan mafkuraviy tahdidlar jamiyat umumiy xavfsizligiga jiddiy ta’sir etayotganini ta’kidlash zarur. Bu mafkuraviy tahdidlarning mazmun-mohiyati, namoyon bo‘lish shakllari va ijtimoiy oqibatlariga yangicha nuqtai nazardan yondashuvni taqozo qiladi.

Ikkinchidan, bugungi kunda ilg‘or kommunikatsiya vositalari sharoitida mafkuraviy ta’sir ko‘rsatish tezkor va shiddatli tus olib, turli soha va yo‘nalishlar doirasida xilma-xil shakllarda namoyon bo‘lmoqda. Bu mafkuraviy tahdidlarning tarixan yangi sifat bosqichiga kirganini ko‘rsatadi. SHu nuqtai nazardan qaraganda, buzg‘unchi va vayronkor g‘oyalarning hozirgi davrda namoyon bo‘lish xususiyatlarini ijtimoiy-falsafiy jihatdan tadqiq etish hayotiy-amaliy ahamiyat kasb etadi.

Uchinchidan, milliy g‘oya konsepsiyasini samarali amalga oshirish g‘oyaviy xurujlarning oldini olishning muhim shartidir. Zero, milliy mafkura tizimidagi g‘oyalar jaholatga qarshi kurashda ilmiy yondashuv asosida belgilab olingan asosiy ma’rifiy vosita hisoblanadi. Bu borada, yurt tinchligi, xalq farovonligi, Vatan ravnaqi g‘oyalaridan mafkuraviy kurashda foydalanishning oqilona yo‘llarini aniqlash muhim ahamiyatga ega.

To‘rtinchidan, yoshlar turli ob’ektiv va sub’ektiv omillar ta’sirida mafkuraviy tahdidlarning asosiy ob’ektiga aylanmoqda. Natijada, yoshlarda mafkuraviy immunitetni mustahkamlash masalasi har qachongidan ham dolzarb bo‘lib bormoqda. Bu mafkuraviy tahdidlarning oldini olishning asosiy yo‘nalishlaridan biri sifatida jamiyatimiz yoshlarining hayotiy mo‘ljal va maqsadlarini, orzu-ideallarini bilish, ma’naviy-axloqiy hayotidagi ustuvor tendensiyalarni aniqlashni talab etadi.

Beshinchidan, o‘zining mafkuraviy ta’sir kuchiga ko‘ra oila, mahalla va ta’lim-tarbiya tizimi g‘oyaviy tarbiya jarayonida muhim o‘rin tutadi. Ayni paytda, mazkur institutlar mafkuraviy tahdidlarning oldini olishda ham alohida ahamiyat kasb etadi. Shunday ekan, ularning faoliyatida tarbiya va mafkuraviy muhofaza uyg‘unligini ta’minlash bilan bog‘liq masalalarni tizimli tahlil qilish mavjud muammolarning oqilona echimlarini topishga xizmat qiladi.