Jahon siyosiy mafkuralari tarixi tayanch iboralar avangardizm

SENSUALIZM  (lot.  sensus  —  xis,  sezgi)  —  ob’ek-tiv  reallikdagi  narsa  va  hodisalar 

aloqadorligi-ni  va  o’ziga  xos  xususiyatlarini  bilishda  xissiy  bilishning  rolini 

mutlaqlashtiradigan fal-iy ta’-limot. Insonning sezgilar (ko’rish, eshitish, xid bilish, ta’m 

bilish,  badan  sezgisi)  vositasida  bilishi  narsa  va  hodisalarga  xos  bo’lgan  tashqi 

xususiyat, belgilarni farqlash, tabiiy muhitga mos-lashish va ximoyalanish uchun  yordam 

beradi. 

SIMVOLIZM  (yun.  simbolon)  --  19-a.  oxiri-20-a.  boshlarida  vujudga  kelgan 

adabiy-falsafiy  oqim.  S.  dastlab  Frantsiyada,  ijtimoiy  harakatlardagi  tushkushshk 

oqibatida vujudga keldi. (P.Verman,  A.Rembo  kabi  shoirlar, P.For  va  b.),  keyinchalik 

Yevropaning b. mamlakatlariga yoyildiEvropaning b. mamlakatlariga yoyildi  

SINKRETIZM  (yun.  synkretismos  —  birlashtirish,  qo’shish)  —biron  bir  hodisaning 

qismlarga bo’lin-masligini, rivojlanmaganligini ifodalovchi tu-shuncha. Mas., insoniyat 

madaniyatining  ilk  bosqich-larida  mifologiya,  din,  fal.  sinkretik  xarakterga  ega  edi; 

san’atning qator turlari: qo’shiq, musiqa, teatr, rassomlik va h.k. bir-biridan ajralmagan, 

ya’ni  sinkretik  edi.  Bola  rivojlanishining  ilk  bosqichlarida  psixik  funktsiyalarning 

bir-biri b-n qo’shilganligi ham S.ga misol bo’ladi.