Iqtisodiy statistika

Ishlab chiqarish nomaterial aktivlarga rnulk form asida vuzaga kelm aydigan asosiy kapital obyektlariga xarajatlarni ifodalaydi. M asalan. patent, dasturiy ta ’m inot. nou-xau, tovar belgilari va boshqa nomaterial aktivlarni sotib olish xarajatlari.
Ishlab chiqarilgan material va nom aterial aktivlarga jalb etilgan investitsiyalar sum m asi M H T yo‘nalishi b o 'y ich a asosiy kapitalni yalpi jam g'arish summasini tashkil etadi.
Statistik kapital qo'yilm alarni baholash va tahlil qilish uchun quyidagi usullarini q o ‘Haydi: gruppalash, om illi indeks tahlili, dinam ika qatorlari va boshqalar. Investitsion jarayonlarni o ‘rganish yakka ko'rsatkichlar yoki o 'zaro' bogMangan ko'rsatkichlar tizim i orqali alohida korxonalar yoki korporativ tashkilotlar bo‘yicha amalga oshiriladi.
Reja bo'yicha ajratilgan kapital qo‘yilmalar hajm idan foydalanish darajasini ifodalash uchun ularning shu davrdagi am aldagi hajm i (K a) rejadagi hajmi (K r) bilan solishtiriladi. Boshqacha qilib aytganda, kapital qo‘yilm alar bo‘yicha reja bajarish indeksi hisoblanadi:


J= S K a: SKr;


shuningdek, uning rejadagi hajm idan absolut farqi aniqla­ nadi:

D K = S K a-S K r; bunda,

Ka K, — a lohida olingan obyekt b o ‘yicha o ‘zlashtirilgan va o 'zlashtirilishi lozim b o ‘gan kapital q o ‘yilm alar hajm i.

Bu ko'rsatkichlar alohida firm alar yoki kichik korxonalar b o ‘yicha kapital qo'yilm alar haqida fikr yuritish im koniyatini beradi. Tadbirkorlik va tijoriy faoliyatda bir necha yo'nalishlar bo‘yicha kengroq yo‘nalishlarni amalga oshira- yotgan korporativ tashkilotlar m uhim rol o'ynaydilar. B unday holatda umumlashtiruvchi ko‘rsatkich har bir investitsion obyekt bo‘yicha chuqur tahlil qilinadi. Lekin um um lashti­ ruvchi ko‘rsatkich orqasida ayrim investitsion obyektlar bo'yicha rejaga nisbatan tafovutlar ko‘rinmay yotadi. Statisti- kaning vazifasi shundan iboratki, u rejaga nisbatan m utlaq va nisbiy tafovutlarni aniqlanishi yoki investitsion faoliyatdagi real yutuqlar va kamchiliklarni ochib berishi kerak.

Bu masalani yechish uchun investitsion obyektlar bo'yicha 2 xil gruppalashni amalga oshirishi bilan erishiladi: