Фукаролик жвмияти ваунинг конистуциявий тузилиши

    Fuqarolik jamiyatining asosiy belgilariga quyidagilar kiradi: 

1)  ko’ppartiyaviylik: 

2)  siyosiy hayot va institutlarning, mafkura va fikrlarning xilma-xilligi: 

3)  o’zini o’zi boshqarish organlari mavqyeining balandligi; 

4)  jamiyatni  boshqarishda  ommaviy  axborot  vositalari  rolining 

kattaligi

1

. 

            Fuqarolik  jamiyati  ma’naviy  hayot  umumbashariy  qadriyatlar  asosida 

amalga  oshirilganligi,  insonning  muqaddasligi,  erkinligi,  qonun  oldida  tengligi, 

ijtimoiy adolatning tulik qaror topganligida ifodalanadi.  

     Demak, fuqarolik jamiyati teng huquqli insonlar jamiyati, yakqa shaxslar yoki 

jamoalar  manfaatlarini  amalga  oshirishga  ko’maklashadigan  jamoat  va  nodavlat 

institutlarning tizimidir. 

     Shuni  xam  takidlash  kerakki,  fuqarolik  jamiyati  jamoat  birlashmalarining 

yigindisidangina  iborat  bo’lmay,  balki  ular  faoliyatining  natijasida  paydo 

bo’ladigan munosabatlar tizimi xamdir. Shu bois xam fuqarolik jamiyatini milliy va 

diniy an’analar, odatlar, odob-axlok normalari va milliy qadriyatlarsiz tasavvur etib 

bo’lmaydi.  Bu  jamiyat  iqtisodiy,  qasbiy,  madaniy,  diniy  va  boshqa  manfaatlarni 

shakllantirishga  xamda  ularni  amalga  oshirishga  qaratilgan  ijtimoiy  aloqalar 

tizimini xam qamrab oladi.  

                                                      

1

 X.Odilqoriyev.Konstitusiyaviy huquq. T. IIV Akademiyasi.2005 y. 219-b 

 

---

 

20 

     O’zbekiston  Respubliqasining  Konstitutsiyasi  har  bir  insonning  extiyojlari, 

manfaatlari,  huquq  va  erkinliklarini  amalga  oshirishga  qaratilgan.  Konstitusiya 

insonni eng qata boylik sifatida aloxida ko’rsatgani xolda fuqaro, jamiyat va davlat 

urtasidagi  o’zaro  munosabatlarning  okilona,  huquqiy  xal  etishni  siyosiy  jixatdan 

rasmiylashtiradi.  Konstitusiya  va  qonunlarning  ustunligi,  ularning  inson 

manfaatlarini himoya kilishga va ijtimoiy munoasbatlarni makbo’l xolga keltirishga 

yunaltirilganligi fuqarolik jamiyati asoslarini qaror toptirishning asosiy omillaridir.  

     Fuqarolik  jamiyatida  qonun  ustuvor  bo’lib,  uning  huquq  va  erkinliklari  tulik 

ruyobga  chiqarishga  kumaklashadi.  Ayni  vaktda  bu  barcha  odamlar  qonunlarga 

so’zsiz rioya kilishlari shart eqanliklarini xam bildiradi.  

     O’zbekiston  fuqarolari  Konstitusiyada  ko’rsatilgan  huquqlardan  foydalanib, 

davlatning siyosiy hayotida tobora faol ishtirok etmokdalar.  

     O’zbekiston  Respubliqasi  Prezidenti  I.A.Karimovning  takidlashicha, «o’tmish 

davri sharoitida fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirish jarayoni yuz berayotgan 

bir  paytda  O’zbekiston  axolisi  turli  qatlamlarining  manfaatlarini  ifoda  etish  lozim 

bo’lgan  keng  tarmokli,  kuppartiyaviy  tizim  qabi  demakratik  institutlar  xamda 

boshqa jamoat tashkilotlarining qaror topishi xam qatta axamiyat qasb etmokda.   

     Shu  jixatdan  olganda,  davlatning  roli  siyosiy  partiyalar  va  jamoatchilik 

haraqatlarining  vujudga  kelishi,  qaror  topishi  va  rivojlanishini  sekinlashtirib 

kuyadigan har qanday goya va tusiklarni bartaraf etishdan iboratdir»

1

. 

     Fuqarolik  jamiyatidagi  mavjud  manfaatlarni  qanoatlantirish,  ruyobga  chiqarish 

uchun tegishli tashkiliy tuzilmalar va institutlar shakllanadi. 

     Fuqarolik jamiyatining ichki tuzilishini quyidagicha tasniflash mumkin.