Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш соҳасидаги давлат сиёсати қандай шаклланади?

Ўқув машқларини ўтказиш режаси - ўқув машқлари жараёнини, ўқув масалаларини ишлаб чиқиш кетма-кетлигини аниқловчи асосий ўқув-услубий ҳужжатдир. У ёзма жадвал равишда тузилиб, қуйидагиларни ўз ичига олади:
- мавзу, ўқитилаётганларнинг ҳар бир категорияси учун ўқув машқларининг мақсади ва уларни ўтказиш вақти;
- жалб этилаётган тузилмаларнинг таркиби;
- техниканинг сони, моторесурслар, ёнилғи-мойловчи материаллар (ЁММ) ва тақлид воситалари сарфининг меъёри;
- ўқув машқи босқичлари, уларнинг давомийлиги ва ўқув масалалари;
- бошқарув пункти жойлашган жой, алоқа, хабар ва маълумот бериш тартиби;
- фавқулодда вазиятлар туфайли юзага келиши мумкин бўлган шароитни.
Мавзуни аниқлаш, тактик-махсус ўқув машқларининг мақсади ва режасини тузиш пайтида унинг раҳбари ва ўқув машқларини тайёрлаш штаби (гуруҳи) умумий вазифаларни бажарувчи ҳар бир тузилмалар (йиғма команда, гуруҳ), қутқарув командаси, ишларни механизациялаш командаси (гуруҳи) ҳамда хизмат тузилмалари (тиббиёт, ёнғинга қарши, авария-техник, махсус муҳофаза ва ҳ.к.) томонидан ўқув масалаларини кўзда тутилган мақсадга қараб ишлаб чиқишларини эътиборга олишлари керак.

Ўқув машқларини олиб боришнинг умумий режаси асосида раҳбарнинг ёрдамчилари (воситачилари) ва объект ФМ хизмати бошлиқлари шахсий режаларини (ёзма ёки чизма тарзда) тузадилар. Унда қуйидагилар кўзда тутилади:

• 
  тақлид вақти, объекти ва турлари;
  
• 
  тақлид ишлари учун куч ва воситалар;
  
• 
  масъул шахслар, тақлид учун алоқа ва сигнал воситалари;
  
• 
  тақлид жойини қўриқлаш ва хавфсизлигини таъминлаш чоралари.
  

15. 
    Ўқув машқи раҳбари ўринбосарларининг, ёрдамчиларининг ва воситачиларнинг шахсий иш режаларида нималар акс этади.
    

Ўқув машқи раҳбари ўринбосарларининг, ёрдамчиларининг ва воситачиларнинг шахсий иш режалари, шахсан ўзлари томонидан жадвал шаклида, ўқув машқи режаси асосида ишлаб чиқилади. Мазкур режага харита ва схемалар илова қилиниши мумкин.

Шахсий иш режасида қуйидагилар акс эттирилади:
- ўқув машқининг мавзуси, ўрганувчиларнинг тегишли тоифаларига мўлжалланган умумий ва шахсий ўқув мақсадлари;
- ўқув машқига жалб қилинадиган бошқарув органлари, куч ва воситалар;
- ўқув машқи босқичлари, уларнинг тезкор ва астрономик вақт бўйича давомийлиги;
- ўқув саволлари ва уларни бажариш вақти;
- ўқув машқи босқичлари бажарилаётган жойдаги шарт-шароит (вводныйлар мазмуни);
- ўқув машқи раҳбари ўринбосарининг (ёрдамчи ва воситачининг) ишлаш тартиби;
- воситачилар ва ўрганувчиларнинг ўқув саволларини машқ қилиш бўйича ҳаракатлари;
- маълумот тақдим қилиш муддатлари;
- ўқув машқининг бошланиши ва тугаш вақти;
- ўқув машқини умумий ва қисман муҳокама қилиш муддатлари.
Шахсий иш режалари ўқув машқлари бошқарув штаби бошлиғи билан келишилади ва машқ раҳбари томонидан тасдиқланади. Асосий воситачининг шахсий иш режаси унинг бўйсинувидаги воситачилар учун асосий хужжат ҳисобланади.
Ўқув машқига тайёргарлик кўриш жараёнида ишлаб чиқиладиган ҳужжатлар, машқда иштирок этадиган ходимлар сони шарт-шароитга боғлиқ бўлиб, ўқув машқи раҳбарининг қарорига кўра қисқартирилиши ёки кўпайтирилиши мумкин.

15.