Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Tutqanoqni oldini olish choralari : 
DAVOLASH va oldini oiish choralari: 
-Chaqmoq 
-Dovul 
-Nog’ora 
-Karnay tovushi 
-Momoqaldiroq 
-Qo`ng’iroq 
-Kishilarning  baqirishidan saqlash kerak 
-Uyqusizlik 
-G’azablanish 
-Qo`rqish 
-Qattiq sovuq yoki issiqdan  
-Ovqatdan so`ng harakat qilmaslik shulardan saqlanish kerak. 
Bosh miyaning qon tomir kasalliklari. Sakta 
Sakta - miya qorinchalarida, sezuvchi va ruh yo’llarida kuchli tiqilma 
paydo  bo’lishi  sababli  a`zolarning  sezgisiz  va  harakatsiz  bo’lib  qolishidan 
iboratdir. To’liqligicha shish paydo qiladigan yoki shish paydo qilmaydigan 
bo’ladi. 
 

---

176 
 
Shish  paydo  qiluvchi  to’liqlik  bunda  miyada  modda  hosil  bo’lib  u 
modda  to’liqlik  va  tortilish  sababli  tiqilma  paydo  bo’ladi.      Bu  xil      sakta   
modda bo’lsin, xox sovuq bo’lsin, bari bir sakta turlaridir. 
Shish  paydo  qilmaydigan  to’liqlik  esa  ko’p  uchraydi  u  yo  miyaning 
o’zida  yoki  uning  yaqinidagi  undan  keladigan  yoki  unga  boradigan    rux   
yo’llarida bo’ladi. 
Ruh  miyaga  boradigan  yo’llarida  bo’ladigan  to’liqlikda  modda  qon 
hidli  bo’ladi  va  u  to’satdan  miya  qorinchalarida  quyiladi  yo  u  modda 
balg’am  xilti  bo’ladi,  bu  ko’p  uchraydi.  Miyaga  boradigan  ruh  yo’llarida 
to’liqlik  qonning  ko’pligi  va  kuchli  to’ydirilishi  sababli  arteriya  va 
venalarning  to’silishi  natijasida  paydo  bo’ladi,  bunda  ruh  o’tishi  uchun 
yo’llar qolmaydi.