Farmatsevtik biotexnologiya

O'simliklarning agrobakterial transformatsiyasi: Ti-plazmidalar
 
A. Tumefaciens bakteriyasi hujayrasida hromosomadan tashqari Ti-plazmida ham bor. 
Plazmida tarkibida T-DNK mavjud. T-DNK 12-22 ming nukleotidlar juftidan iborat. U o'simlik 
hromosomasiga qo'shilish hususiyatiga ega. 
T-DNKda fitogormonlar va opinlar (bakteriya uchun uglerod, azot va energiya 
manbai bo'lgan aminokislotalar hosilalari) sinteziga javob beruvchi genlar bor. T -
DNKdan tashqari plazmidada vir-zonasi ham bor. Vir-zona T-DNKni o'simlik 
hujayrasiga kiritish vazifasini bajaradi. Yana vir-zonada opinlar utilizatsiyasi, 
bakteriya kon'yugatsiyasini nazorat qiluvchi genlar bor.
O'simlikdagi shishni bakteriya hromosomasidagi genlar emas, aynan Ti -plazmida 
genlari chaqirishi tajriba yo'li bilan isbotlangan. Bunda mutant Ti -plazmidalar 
saqlagan bakteriyalar o'rganilgan. Ti -plazmidasi yo'q bakteriyalar o'simlikda shish 
ham, opinlar sintezini ham chaqirmagan. Tajriba uchun 3 hil mutant Ti -plazmidalar 
olingan:

opinlar sintezlamaydi, lekin tojsimon gall hosil qiladi;

umuman hech qanday shish hosil qilmaydi;

normal hujayralarning anomaliyasiga sabab bo'ladi (masalan, o'simlik 
novdalari va ildizining haddan ortiq o'sib ketishi).
O'tkazilgan genetik tadqiqotlarga qaraganda, o'simlik tanasidagi turli shishlarni 
paydo bo'lishi, opinlar sintezi aynan Ti -plazmida genlariga bog'liq ekan. 2- va 3-hil 

---

32 
mutant plazmidalarni o'simlikka kiritib, fitogormonlar yordamida shish hosil qilsa 
bo'ladi. 
Ti-plazmidalarning mutatsiyasi o'simlikning gormonal metabolizmiga ta'sir 
qiladi degan ilmiy tahminlar ham yo'q emas.