Falsafaning asosiy yo`nalishlari, fanlar tizimidagi o`rni va vazifalari Reja



Download 1,93 Mb.
bet57/122
Sana01.01.2022
Hajmi1,93 Mb.
#283667
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   122
Bog'liq
Falsafaning asosiy yo`nalishlari, fanlar tizimidagi o`rni va vaz

«Mohiyat va hodisa» kategoriyasini olib ko`raylik. Mohiyat-o`zida aloxidalik, maxsuslik, umumiylikning mazmunini, sababini, zaruriyatini, imkoniyatini, butun, qism, sistema, struktura, element tarzida namoyon qiladi. Хodisa esa, ularning bog`lanishi, aloqadorlik va munosabatlarining namoyon bo`lishidir. Mohiyatni aloxidalik, maxsuslik, umumiylik, butun, qismga mos kelishiga qarab, turkumlashtirib o`rganish maqsadga muvofiq. Bundan tashqari, sub’ekt nazarida ahamiyatiga va funksiyasiga ko`ra, asosiy va asosiy bo`lmagan, nisbatan barqaror yoki o`zgaruvchan mohiyatlarga ajratib, ularning rivojlanishi jarayonida o`rnini almashtirib turishlarini e’tiborga olish zarur.

Narsa va hodisalarning mohiyatini bilish ularning inson extiyojlarini kondirish vazifasi va maqsadlarini konkretlashtirishdan iborat. Masalan, jamiyat ustkurmasining siyosiy elementi bo`lgan davlatning maqsadi va vazifasi, ularni amalga oshirish usul hamda vositalari mamlakat xududida yashayotgan kishilarning muayyan hayot sharoitlarini ta’minlashdan iborat bo`lib, uning mohiyatini tashkil qiladi. Shunga ko`ra, har qanday mohiyatni odamlarning manfaatlari va extiyojlariga, sivilizatsiya kelajagiga bog`lab tahlil qilgandagina, u ahamiyatga ega bo`ladi.

Narsa va hodisalarni bilish hamda o`zgartirishga inson muayyan extiyojlar asosida yondoshadi. Bu yondoshish sub’ektiv harakterga ega bo`lib, uning konkret extiyojlari va manfaatlari nuqtai nazaridan baholanadi. Masalan, chankagan kishi uchun suv uning chankoKini kondirish, fizik uchun-agregat holati, elektr tokini o`tkazishi yoki optik xususiyatlari, ximik uchun, uning N2O kimyoviy birikma sifati, tegirmonchi uchun-tegirmon parragini aylantirish xususiyatlari asosiy mohiyat xisoblanadi.

Narsa va hodisalar doimiy rivojlanib turishi jarayonida, ularning mohiyati ham, shunga mos tarzda hodisa ham o`zgarib turadi. Mohiyatdagi har qanday jo`z’iy o`zgarish ham, uning muqarrar o`zgargan hodisasida ifodalanadi. Masalan, suvning elektr tokini o`tkazish xususiyati, uning temperaturasiga bog`liqligi aniqlangan. Agar biz suvning temperaturasini ma’lum darajada kotarsak, uning elektr tokini o`tkazish xususiyatini ulchaydigan asboblar bu o`zgarishlarni kayd qilmasligi mumkin. Lekin, bundan suvning mohiyatini ifodalaydigan elektr tokini o`tkazuvchanlik xususiyati yuqolgan, degan xulosa kelib chiqmaydi.

Narsa va hodisalarning mohiyat va hodisa tarzida bog`lanishlari makon va zamondagi muayyan konkretligi bilan ajralib turadi. Mohiyat va hodisa o`z xususiyatlariga ko`ra sistema, struktura va elementlarda o`ziga xos tarzda namoyon bo`ladi. Shuning uchun har qanday hodisani va mohiyatni tahlil qilishda aniq tamoyillarga asoslanish lozim.


Download 1,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   122




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish