Elektrolitik dissotsiyalanish nazariyasi. Tuzlar gidrolizi

Kislota, ishqor va tuzlarning dissotsiatsiyalanishi
Qanday moddalarning dissotsiatsiyalanishidan vodorod ionlari hosil bo'ladi?
1. Kislotalar. Suvda eriydigan barcha kislotalar dissotsiatsiyalanadi. Bunda vodorod ioni bilan kislota qoldig'i ioni hosil bo'ladi:
HBr → H⁺ +Br^-- NO₃ → H⁺ +NO₃^--
Ko'p negizli kislotalar bosqichli dissotsiatsiyalanadi:
Birinchi bosqich: H₂SO₄→H⁺ + HSO₄ ^--
Ikkinchi bosqich: SO₄^-- → H⁺ + SO₄ ^2--
Kislotalarning umumiy xossalari, ya'ni nordon ma'zaga ega bo'lishi, indikatorlar rangini o'zgartirishi, asoslar va asosli oksidlar, tuzlar bilan reaksiyaga kirishuvi ularning dissotsiatsiyalanishi natijasida vodorod ionini hosil bo'lishi bilan tushuntiriladi.
Shunga ko'ra kislotalar uchun quyidagicha ta'rif beriladi.
2. Asoslar. Suvda eriydigan barcha asoslar dissotsiatsiyalanganda metall kationiga (ammoniy gidroksidi NH₄⁺ ioniga) va gidroksid anioniga (OH--) ajraladi.
NaOH → Na⁺ +OH^-- Ca(OH)₂ → Ca ²⁺ + 2OH^--
Suvda eriydigan asoslar uchun xos bo'lgan barcha umumiy xossalar indikator rangini o'zgartirishi, kislotalar, kislotali oksidlar va tuzlar bilan reaksiyasi ularning dissotsiatsiyalanishidan hosil bo'lgan OH-- ionlari tufaylidir.
3. Tuzlar. Tuzlar dissotsiatsiyalanganda metall kationi (ammoniy tuzlarida ammoniy kationi NH4+) ga va kislota qoldig'i anioniga ajraladi:
NaNO₃ →Na⁺ + NO₃^-- , K₂SO₄→ 2K⁺ + SO₄ ^2-- Al₂(SO₄)₃ →2Al ³⁺ + 3SO₄ ^2--
Dissotsiatsiyalanganda kation sifatida faqat vodorod ioni hosil qiladigan murakkab moddalarga kislotalar deb aytiladi.
Dissotsiatsiyalanganda anion sifatida faqat gidroksid ioni (OH^--) hosil qiladigan murakkab moddalarga asoslar deb aytiladi.
Nordon tuzlar dissotsiatsiyalanganda esa kation sifatida metall ioni bilan birga vodorod ioni ham hosil bo'ladi:
NaHSO₄→ Na⁺ + HSO₄ ^–
HSO₄^-- → H⁺ + SO₄ ^2--
Tuzlar dissotsiatsiyalanganda, tuzlar uchun umumiy ion hosil bo'lmaydi. Shunga ko'ra tuzlar uchun umumiy xossalar ham yo'q.
Suvning dissotsiyalanishi. Dissotsiyalanish konstantasi. Ion kupaytmasi. Bufer eritmalar haqida tushuncha. Tuzlar gidrolizi. Tuzlarning kationi va anioni boyicha gidrolizlanishi. Gidroliz mexanizmi. Gidroliz darajasi. Gidroliz konstantasi.

Kimyo fanida qo’llaniladigan ko’pchilik reaktsiyalar., suvdagi eritmalarda boradi. Suv kuchsiz elektrolit bo’lsada juda oz darajada bo’lsa ham quyidagi tenglamaga ko’ra ionlanadi.

FORMULA

Suvning ionlanishi darajasi juda kichik 25 1 l suvning 1: 10000000 yoki 10 moligina ionlarga ajraladi [H⁺]=[OH^-]=10^-7 mon/l 25⁰ .

Demak toza suvdagi kontsentratsiya

Suv ionlanmagan molekulalar xolida bo’lgani uchun ionlanish darajasining har qanday uzgarishi ham suv molekulalarining konstantasiga juda kam ta‘sir etadi. Shuning uchun suvning miqdorini amalda o’zgarmas deb hisoblash mumkin. Shu bilan birga K muvning mikdori ham o’zgarmasdir.
Shunday qilib [N²] = [ON]KN₂O 25S da toza suvda [N⁺] = [ON^-]=10^-7 demak shu temperaturada KH₂O=10^-7 10^-7 =10 H⁺ ionlarining kontsentratsiyasi o’rnida bu qiymatning manfiy lagorifimidan foydalanish qulay
RN=1g[N] PH =- lg [H⁺]