Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

tarifikatsiyalash 
va 
soliqqa 
tortishning 
qonunchilik asoslarini aniqlash ham muhim bo‗ladi.
Masalan, yuklarni avtomobillar bilan xalqaro tashishlarni amalga oshirishda 
narxlarni erkin shakllantirish 
amal qiladi. Tashish haqi va tashish uchun hisob-
kitob qilish shartlari buyurtmachi bilan tashuvchi o‗rtasida tuzilgan shartnomada 
ko‗rsatiladi. Tomonlarning kelishuviga ko‗ra shartnoma shartlari tashuvchi konkret 
xalqaro yuklarni tashishni amalga oshirganligi bilan bog‗lanadigan qo‗shimcha 
xarajatlarni buyurtmachi qoplashi zarurligi majburiyatini o‗z ichiga olishi mumkin.
Xarajatlar qonunchilikka muvofiq, mahsulotning (ishlar, xizmatlar) tannarxini 
o‗z ichiga oladigan, xarajatlarning tarkibini belgilaydigan rejalashtirilgan 
tannarxga kiritiladi. Bunda tadbirkorlik faoliyati tomonidan qabul qilingan hisobni 

---

228 
yuritish siyosatini hisobga olish bilan mahsulotning (ishlar, xizmatlar) tannarxini 
rejalashtirish, hisobga olish va kalkulyasiyalash bo‗yicha tarmoq tavsiyalaridan 
foydalanilishi mumkin.
Tannarxga kiritiladigan xarajatlar agar qonunchilikda boshqa holatlar ko‗zda 
tutilmagan bo‗lsa, tadbirkorlik faoliyati sub‘ekti tomonidan tasdiqlanadigan 
me‘yorlar (normativlar) bo‗yicha hisoblanadi [19, 89-bet]. 
Soliqlar 
va
soliq to‗lovlari 
qonunchilikda belgilangan miqdorda va tartibda 
sotish narxlari va tariflariga kiritiladi. O‘zbekiston Respublikasiga karantin 
ostidagi materiallarni olib kirishga eksporter mamlakatning davlat karantin xizmati 
organlari yoki o‗simliklarni himoya qilish organlari tomonidan berilgan, olib 
kiriladigan 
mahsulotning 
karantin 
holatini 
shahodatlaydigan 
karantin 
(fitosanitariya) sertifikati bor bo‗lganda yo‗l qo‗yiladi. O‘zbekiston
Respublikasiga 
karantin 
ostidagi 
materiallarni 
olib 
kirishga 
eksporter 
mamlakatning davlat karantin xizmati organlari yoki o‗simliklarni himoya qilish 
organlari tomonidan berilgan, olib kiriladigan mahsulotning karantin holatini 
shahodatlaydigan karantin (fitosanitariya) sertifikati bor bo‗lganda yo‗l qo‗yiladi. 
O‘zbekiston Respublikasida soliqlarni to‗lash O‘zbekiston Respublikasining 
Soliq Kodeksiga muvofiq amalga oshiriladi.
Soliq stavkalari (bazaviy va pasaytirilgan) va unifikatsiyalangan soliq stavkalari 
O‘zbekiston Soliq Kodeksi bilan belgilangan. Chet davlarlarning hududida bo‗lish 
bilan yuklar va yo‗lovchilarni xalqaro tashishlarni amalga oshiradigan 
avtotransport vositalari tashishni amalga oshirish bilan bog‗lanadigan turli soliqlar 
va yig‗imlarni to‗lashda milliy qonunchilikka amal qiladi (xalqaro shartnomalarda 
boshqa holatlar ko‗zda tutilmagan hollarda) [19, 89-bet].