Дипломатик муносабатлар илм-фан, таълим санъат, адабиёт

ТЕМУР ВА ТЕМУРИЙЛАР ДАВЛАТИДА БОШҚАРУВ

• ҲАРБИЙ

• ДИНИЙ

• СИПОҲ

• МАҲАЛЛИЙ

• ДУНЁВИЙ

• РАИЙЯТ

ТЕМУР ВА ТЕМУРИЙЛАР ҲАРБИЙ БОШҚАРУВ

• ҲУКМДОР

• АМИРУЛ-
• УМАРО

• АМИРЛАР

• ЮЗБОШИ

• БАҲОДИРЛАР

• МИНГБОШИ

• ЎНБОШИ

• ТАВОЧИ

• ДОРУҒА

• ҚОРОВУЛБЕГИ

• ТУНҚОТОР

• КУТВОЛ

• МИРШАБ

ТЕМУР ВА ТЕМУРИЙЛАР ДАВРИДА БОШҚАРУВ ТИЗИМИ

• ҲУКМДОР

• ДИНИЙ ҲОКИМИЯТ

• ДУНЁВИЙ ҲОКИМИЯТ

• АЪЛАМ

• ҚОЗИ-
• КАЛОН

• МУДАРРИС

• ҚОЗИЙИ
• АҒДОС

• ҚОЗИЙИ
• АСКАР

• САДРИ
• АЪЗАМ

• МУҲТАСИБ

• МУТА-
• ВАЛЛИ

• ШАЙХУЛ-
• ИСЛОМ

• ҲОКИМ,
• БЕК

• АРЗБЕГИ

• МУҲАС-
• СИЛ

• ЭШИКОҒА

• ЯСОВУЛ

• ОҚСОҚОЛ

• ҚАЛАҚЧИ

• ДОРУҒА

• ҚОЗИ

ИҚТИСОДИЁТ

• ИШЛАБ ЧИҚАРИШ СОҲАЛАРИ
• ДЕҲҚОНЧИЛИК ЧОРВАЧИЛИК
• ҲУНАРМАНДЧИЛИК ТОҒ-КОН САНОЪАТИ

МОЛИЯВИЙ МУНОСАБАТЛАР

• ПУЛ БИРЛИКЛАРИ:
• ОЛТИН,КУМУШ, МИС
• ТЕМИР, БРОНЗА
• ВАСИҚАЛАР, ДАЛОЛАТНОМАЛАР,
• ВАҚФ, СУРҒОЛ, ИҚТО,
• ҲАДЯ, ЭҲСОН, ХАЙР, СИЙЛОВ ҲУЖЖАТЛАРИ,
• ҚОЗИЛИК ҚАРОРЛАРИ, ОЛДИ-СОТДИ АҲДНОМАЛАРИ
• ҲУКМЛАР, ЁРЛИҚЛАР

СОЛИҚ ТИЗИМИ

• ДЕҲҚОНЛАР ВА ИЖАРАЧИЛАР: хирож ва ушр (даромаднинг 1/10 дан 1/3 гача)
• БОҒДОР ВА ЧОРВАДОРЛАР: сардарахт, чорпо, обичорпо, миробона
• САВДОГАРЛАР ВА ҲУНАРМАНДЛАР: тамға (бож), закот (шариъат қонунлари асосида)
• МАҲАЛЛИЙ БОШҚАРУВ МАҲКАМАЛАРИ ИХТИЁРИГА: саршумор (жон солиғи), хонашумор (уй-жой солиғи), аворизот (фавқулодда солиқ)
• СОЛИҚДАН ОЗОД ЭТИШ: янги ер ўзлаштирганлар (3-5 йил), ташлаб кетилган ерларни тиклаб, обод қилганлар (2-4 йил)
• Асосий солиқлар суюрғол ва тархон ерлардан олинган

САВДО ТИЗИМИ

• ЭКСПОРТ
• Ип, жун, каноп толасидан газмоллар тўқилган. Ипакдан шойи газламалар атлас, кимхоб, банорас, дуҳоба, ҳоро, дебо, тафта, олача, пахтадан махмал (бахмал), катан, бўз, занданачи, чит, карбас, парча-зарбофт, бафтан, куфта, фўта (пахта, ипак, жундан тайёрланган) жундан сиқарлот, натифа матолари, каби газламалар
• Бўёқлар, ҳар-хил рангдаги қоғозлар (айниқса “хитойи”, “самарқандий”, “султоний” турлари)
• Олтин, кумуш, мис, бронза, темир, дурадгорлик, кулолчилик, чилангарлик, заргарлик, кошинкорлик, қимматбаҳо тошлар, кўнчилик буюмлари
• Қишлоқ хўжалиги, боғдорчилик ва чорвачилик маҳсулотлари

ИМПОРТ

• ҲИНДИСТОНДАН: МАТОЛАР (ишлаб чиқарилган жойига қараб – ҳайдаробод, банорас, гужарот, даҳлий матолари), шакар, бўёқлар ва қимматбаҳо тошлар
• ХИТОЙДАН: чинни буюмлар, қоғоз ва ипакнинг алоҳида навлари, зебу зийнат бумлари
• ҒАРБИЙ ЕВРОПА МАМЛАКАТЛАРИДАН: метал, чарм ва мўйна маҳсулотлари газлама, ҳунармандчилик ва рўзғор буюмлари
• РУС, ТОТОРИЯ ВА БУЛҒОРДАН: юқори сифатли чарм ва мўйна, зиғир матолар, улов абзаллари
• ЭРОН ВА ХУРОСОНДАН: қимматбаҳо тошлар, юмшоқ ва қаттиқ ҳунармандчилик маҳсулотлари, санъат маҳсулотлари
• ТУРКИЯ ВА КИЧИК ОСИЁДАН: гилам ва газламалар, қимматбаҳо тошлар, заргарлик бумлари, денгиз маҳсулотлари

ДИПЛОМАТИК МУНОСАБАТЛАР

• СИЁСИЙ СТРАТЕГИК МУНОСАБАТЛАР: КИЧИК ОСИЁ (Султон Боязид), МИСР (Султонлар Барқуқ, Фараж ва Бейбарс), ХИТОЙ (император Чжу-ди), МЎҒИЛИСТОН (Тўхтамишхон, Эдику), ТИБЕТ, КАВКАЗ, АРАБИСТОН
• САВДО-ИҚТИСОДИЙ МУНОСАБАТЛАР: ҲИНДИСТОН, ХИТОЙ, ВОЛГАБЎЙИ, РУСИЯ, УРАЛ, ПОЛЬША, КАСТИЛИЯ, ГЕНУЯ, ВЕНЕЦИЯ, ВИЗАНТИЯ (Мануил II), ФРАНЦИЯ (Карл IV), АНГЛИЯ (Генрих III),
• ТЕМУР ВА ТЕМУРИЙЛАР ДАВРИДА: Осиё ва Европанинг турли даврларда шаклланган 40 дан ортиқ турли давлатлари билан 100 дан ортиқ депломатик муносабатлар амалга оширилган.