Dinamik tiplashtirilgan

VAQT VA SANALAR BILAN ISHLASH

Ma’lumki, amaliy ahamiyatga ega boʻlgan dastur majmualarini ishlab chiqishda vaqt va sanalarga doir masalalarni hal qilishga toʻgʻri keladi. Vaqt va sana bilan ishlash uchun Python tilida quyidagi modullar hizmat qiladi:

• 
  time — joriy vaqt va sanalarni qayd qilish hamda ularni mahsus oʻlchamlarda ifodalash, ekranga uzatish;
  
• 
  datetime— vaqt va sana ustida amallar (masalan, arifmetik, mantiqiy va h.k.) bajarish;
  
• 
  calendar — matn yoki HTML koʻrinishidagi taqvimlarni chiqarish;
  
• 
  timeit — dastur parchalarining bajarilish vaqtini aniqlash.
  

.1. Joriy vaqt va sekundlar bilan ishlash
Python tilida vaqt va sanalarni qayd qilish uchun struct_time tipidagi ob’yekt tashkil qilingan. Bu ob’yektning hususiyatlari quyidagilardan iborat:

• 
  tm_year — 0 — yil;
  
• 
  tm_mon — 1 — oy (1 dan 12 gacha boʻlgan son);
  
• 
  tm_mday — 2 — oyning kuni (1 dan 31 gacha boʻlgan son);
  
• 
  tm_hour — 3 — soat (0 dan 23 gacha boʻlgan son);
  
• 
  tm_min — 4 — minut (0 dan 59 gacha boʻlgan son);
  
• 
  tm_sec — 5 — sekund (0 dan 59 gacha boʻlgan son);
  
• 
  tm_wday — 6 — hafta kuni (0 - dushanba) dan 6 - yakshanbagacha son);
  
• 
  tm_yday — 7 — yil boshidan oʻtgan kunlar soni (1..366);
  
• 
  tm_isdst — 8 — yozgi vaqtga tuzatma kiritish bayroqchasi (0, 1 yoki -1).
  

Vaqt va sanalar davr boshi deb ataladigan 1970 yil 1 yanvarni nazarda tutgan holda hisoblanadi va cekundlar yoki kortejlar sifatida ifodalanadi. Masalan:
import time
print(“Yoriy vaqt :”, time.time())
print()
print(“Ob'yekt :”, time.gmtime())
print()
print(“Kortej “, tuple(time.localtime()))

Time modulining quyidagi funksiyalari vaqt va sanalar bilan ishlash imkonini beradi:

sleep ()	Kod bajarilishini ga toʻhtatib qoʻyish. Interpretator belgilangan vaqt oʻtganidan soʻng oʻz ishini davom ettiradi.
time()	davr boshidan boshlab oʻtgan sekundlar sonini (haqiqiy son) qaytaradi.
gmtime(sekund)	sekund lar korsatilgan boʻlsa – unga mos keluvchi, koʻrsatilmasa joriy vaqt uchun struct_time tipidagi ob’yektni qaytaradi. Bu ob’yektning hususiytlariga ularning nomi orqali murojaat qilish mumkin.
localtime(sekund)	gmtime() kabi ishlaydi.
mktime(x)	x-struct_time tipidagi ob’yekt. Davr boshidan boshlab oʻtgan sekundlar miqdori. Agar koʻrsatilgan sana notoʻgʻri boʻlsa, istisnoli vaziyat yuzaga keladi.