Dasturi asosida ishlab chiqilgan

hisobga taalluqli bo’lmagan axborotlarni tanlab olish talab qilinadi.  

b)  Tovar-moddiy  zahiralar  bilan  bog’liq  muomalalarni  etarli  darajada  asos  bo’lmagan 

hollarda hisobga olishning mavjudligi. Masalan, korxona o’z balansiga mulkiy huquqqa ega 

bo’lmagan mulklarni - komissiya yoki konsignatsiya shartnomalari bo’yicha olingan moddiy 

qiymatliklarni  kiritgan.  Bunday  xatolar  hisobot  ko’rsatkichlarining  oshirib  ko’rsatilishiga 

olib keladi.  

v) xo’jalik faoliyati faktlarining vaqtinchalik aniqlik tamoyiliga rioya qilinishi. Bu xatolar 

muomalalarning hisob davrlariga noto’g’ri taqsimlanishi ya’ni ularning sodir bo’lgan hisobot 

davrida  emas,  balki  boshqa  hisobot  davrida  aks  ettirish  bilan  bog’liq.  Ko’pchilik  hollarda 

amaliyotda olingan materiallar ularga bo’lgan mulkiy huquq oluvchiga o’tmasdan oldin aks 

ettiriladi, yoki aksincha, materiallari hali yo’lda bo’la turib, ularga mulkiy huquq xaridorga 

o’tgan  bo’ladi.  Mol  etkazib  beruvchilardan  schet-fakturasiz  olingan  moddiy  qiymatliklar 

hisobda aks ettirilmaydi yoki kirim qilinmaydi. Davriylashtirishdagi xatolarni aniqlash uchun 

auditor hisob yozuvlarini o’rganishi va ularni dastlabki hujjatlar bilan solishtirishi kerak.  

g) Tovar-moddiy boyliklarni baholashning to’g’riligi. Masalan, ularni kirim qilishda sotib 

olish  bahosi  noto’g’ri  aniqlanib,  buning  oqibatida  amortizatsiya  noto’g’ri  hisoblanadi.  Bu 

xatolar hisob yuritish uslubiyotining buzilishiga olib keladi va ko’p hollarda muntazam sodir 

bo’ladi.  

d)  Tovar-moddiy  zahiralarni  buxgalteriya  hisobining  tegishli  schyotlarida  aks 

ettirishning  to’g’riligi.  Bunday  xatolar  inventarizatsiya  o’tkazish  chog’ida  aniqlanishi 

mumkin.  

Tovar-moddiy  zahiralar  qoldiqlarini  aks  ettirish  va  sotilgan  mahsulot  tannarxini 

hisoblashning to’g’riligiga ta’sir qiluvchi muomalalar quyidagilar natijasida yuzaga keladi: