Book · April 020 citations reads 10,203 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Boyitishning texnologik ko‘rsatgichlari
22-jadval 
Mahsulotlar 
nomi 
Mahsulot 
og’irligi 
Miqdori,
Ajralish, 
gr 
% 
gr 
% 
Gr 
% 
Kontsentrat 
Chiqindi 
Dastlabki ruda 
100 
100 100 
Nazorat uchun savollar.
 
1.Nometall foydali qazilmalarga qadnay rudalarni kiradi? 
2. Nometall foydali qazilmalarni flotatsiyalashda qanday reagentlar 
ishlatiladi? 
3.Grafitli rudalarni flotatsiyasini qanday olib boriladi? 
4.Apatitli rudalarning flotatsiyasi qanday olib boriladi? 
5.Qanday flotomashinalar qo‘llaniladi? 
 
 
18-LABARATORIYA ISHI
 
Foydali qazilmalarni magnit usulida boyitish 
Ishni bajarish uchun qisqacha nazariy ma’lumotlar. 
Magnit usulida boyitishning moiyati shundan iboratki, ruda 
zarrachalariga magnit va mexanik kuchlar bilan ta’sir qilinganda, 
ќar xil magnit xossasiga ega bœlgan zarrachalar ar xil ќarakatlanish 
traektoriyalariga ega bœladi.
Œzlarining traektoriyalari bœylab ќarakatlanib, magnit va 
nomagnit zarrachalar magnit maydonidan aloida masulotlar 

---

65 
olida chiqib, bu maќsulotlar bir–biridan faqat magnit xossasi 
bilangina emas, balki œzining moddiy tarkibi bilan ќam farq qiladi.
Magnit usulida boyitish qora va rangli metallar rudalarini 
boyitishda, magnitli oirlashtirgichlarni regenera-tsiyalashda, turli
xil materiallardan temirni yœqotishda qœllaniladi. 
Ruda zarrachalarini magnit xossalariga qarab ajratish sodir 
bœladigan mashinalar magnit separatorlari deb ataladi. 
Separatorning ishchi zonasi deb ataluvchi zonasida magnitli 
ajratish olib borish uchun kuchlanganligi ar xil nuqtalarda ar xil 
bœlgan magnit maydoni ќosil qilish kerak.
Bunday magnit maydoni bir jinsli bœlmagan maydon 
deyiladi.Magnit usulida boyitish uchun faqat magnitli zarrachaga
ta’sir qiluvchi magnit kuchlarini ќosil qiluvchi bir jinsli bœlmagan 
magnit maydoni ishlatiladi. Undan tashqari magnit maydoni etarli 
darajadagi kuchlanganlikka ega bœlishi kerak. Ruda zarrachalarining 
magnitlanish qobiliyatiga qarab ularning ajralishi kuchli va kuchsiz
magnit maydonlarida olib boriladi. 
5-rasm. Trubali magnit separatori; 1-stanina;

---

66 
2–shisha naycha; 3-sirpang’ich; 4-g’altak;
5-magnitli tutqich (dasta); 6-qabul qiluvchi idish. 
Separator doimiy tokdan ta’minlanuvchi elektromagnit 
sistemadan iborat. Qutblar orasidagi tirqishda suv va boyitilayotgan 
namuna bilan to‘ldirilgan shisha naycha o‘rnatilgan. Qutblar 
orasidagi masofani o‘zgartirish mumkin, o‘ramlardagi tok kuchi 
avtotransformator 
yordamida 
boshqariladi. 
Shisha 
naycha 
elektromotor yordamida ilgarilama-qaytarma harakatga keltiriladi. 
Bunday harakat magnit qutblari orasida ushlanib qolgan magnit 
minerallarini nomagnit minerallardan yuvib ajratib olishga imkon 
beradi. 
Kerakli tok kuchini berib va qutblar orasidagi masofani 
o‘zgartirib separator magnit maydonining kuchlanganligini 0 dan 
100000 E gacha o‘zgartirish mumkin. 
Berilishi mumkin bo‘lgan eng katta tok kuchi 2a. 
Variantlar: 
Ruda I-mayd. kuchlanganligi (E) 2000, 4000, 8000 
Ruda II-mayd. kuchlanganligi (E) 1600, 5000, 7000
Ruda III-mayd. kuchlanganligi (E) 1000, 3000, 8000