A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

strobilacea Bge.) 
buta 
o ‘simlik boiib, bo‘yi 2 m, diametri 8-10 sm keladi. Qubbasi quruq 
mevaga o'xshab tuzilgan, o ‘rama barglari qanotcha sifatida mevaning 
tarqalishiga yordam beradi. Barglari reduksiyalashgan, assimilatsiya 
funksiyalarini yosh novdalari bajaradi. Yozgi jaziramalami boshlanishi 
bilan 
bahorgi 
yosh 
shoxchalarini 
tashlab 
yuboradi, 
o ‘suvchi 
novdalaming o ‘sishi ham to ‘xtaydi. Gullari ikki uyli,otalik gullari qisqa 
bandlarda joylashgan b o iib , mayda gulto‘plamga y ig ilg an uzunligi 10 
mm, onalik gullari mayda (6-7 mm) dumaloq-tuxumsimon shaklda. 
Mevalari sharsimon, rezavor mevaga o‘xshash diametri 6-7 mm. Uning

---

yashil yosh novdalarida efedrin alkaloidi bo‘lib, u tibbiyotda 
qoilaniladi. Undan yonilg‘i sifatida foydalaniladi. Asosan Qizilqum va 
Qoraqum cho‘llarida keng tarqalgan.
Ninabargli efedra (Ephedra eguisetina Bge.) 
sershox buta 
o‘simlik bo‘lib, b o ‘yi 1-1,5 metrga yetadi. Novdalari silliq, bo‘g ‘im 
oraliqlari 10-25 mm, poya va novdalarining po‘stlog‘i kulrang tusda. 
Barglari mayda (2 mm), pardasimon, uchi to ‘mtoq, tubi bir-biri bilan 
qo‘shilib o‘sib, qin hosil qiladi.
Changchi qubbasi sharsimon shaklda, mayda bo‘lib, barglar 
qo‘ltig‘ida joylashadi. Urug‘chi qubbasi bittadan b o iib qarama-qarshi 
joylashadi. Uning rezavor mevasi sariq, qizgish yoki qizil rangda, bir 
yoki ikki u ru g ii. Bu o ‘simlik har xil tuproqda va namlikda o'saveradi. 
Mevalari asosan bir u ru g ii, lekin 2-3 u ru g ii mevalari ham uchraydi. 
U rugiari dumaloq, jigarrang, diametri 4-6 mm. Bu efedra turi Markaziy 
Osiyoda, Kavkazda, Old Osiyoda, G‘arbiy Sibir, Xitoy, janubiy Oltoyda 
va Pomir-Oloyda tarqalgan. U asosan baland tog‘oldi hududlarda, 
togiam ing pastki, 
o ‘rta va yuqori poyaslarida 1500-3000 m 
balandliklarida toshloq, kamtuproqli yerlarda o ‘sadi.