A. B. Xayitov, A. M. Akbarov personalni

Hududiy  (mintaqaviy)  kelishuvlar.  Ular  hududlarning  xususiyatlari  bilan 
bog’liq  bo’lgan  muayyan  ijtimoiy-iqtisodiy  muammolarni  hal  qilish  shartlarini 
belgilaydi.  Hududiy  kelishuvlar  tegishli  kasaba  uyushmalari  (xodimlarning  boshqa 
vakillik  organlari)  va  ish  beruvchilar  (ularning  birlashmalari)  o’rtasida 
taraflarningtaklifiga  ko’ra  esa  mahalliy  ijro  etuvchi  hokimiyat  organlari  bilan  ham 
tuziladi (50- modda). 
Jamoa  shartnomasi  ish  beruvchi  va  xodimlar  o’rtasidagi  mehnat 
munosabatlariga  oid  o’zaro  majburiyatlarini  qamrab  oladi.  Jamoa  shartnomasi  bir 
tarafdan xodimlar tomonidan kasaba uyushmalari yoki o’zlari vakolat bergan vakillar 
tomonidan tuziladi. Jamoa shartnomalari korxonalarda ularning yuridik shaxs huquqi 
berilgan tarkibiy bo’linmalarida tuziladi (35—36- moddalar). 
Bosh,  tarmoq,  hududiy  (mintaqaviy)  kelishuvlar,  mehnat  shartnomalari 
tizimida ahdlashuvlar tuzilishida yuqori darajadagi kelishuvlarning quyidagilardagiga 
nisbatan ustuvorligi mavjuddir. Shuning uchun Kasaba uyushmalar va ish beruvchilar 
o’zaro  munosabatlarining  faqat  umumiy  masalalarini  aks  ettiradigan  Bosh  kelishuv 
tuzilganga qadar tarmoq kelishuvi tuzilishi talab etiladi. 
Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  mehnat  munosabatlari  barcha  taraflar 
manfaatlarini  hisobga  oladigan  ahdlashuvlarga  asoslangan  bo’lishini  talab  etadi. 
O’zbekiston  Respublikasi  Mehnat  Kodeksiga  asosan  jamoa  shartnomalari  va 
kelishuvlari xuddi shu maqsadga yo’naltirilgan.