3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

 
14.2. Auditning predmeti va ob’ektlari 
 
Audit,  bir  tomondan  maxsus  auditorlik  tashkilotlarining  faoliyati,  ikkinchi 
tomondan, maxsus iqtisodiy fan sifatida o‘zining predmetiga va aniq ob’ektlariga ega.  
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
242 
Auditning predmeti deganda auditorlik tekshiruvi o‘tqaziladigan ob’ektlar majmuasi 
tushuniladi.  Bunday  ob’ektlar  bo‘lib,  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  moliyaviy 
xo‘jalik  faoliyati,  ushbu  faoliyatni  tashkil  etuvchi  barcha  jarayonlar  va  operatsiyalar, 
xo‘jalik  mablag‘lari,  mablag‘larni  tashkil  topish  manbalari,  hisob-kitoblar,  o‘zaro 
munosabatlar,  moliyaviy  xo‘jalik  faoliyati  ko‘rsatkichlari,  ularni  aks  ettiruvchi 
boshlang‘ich,  oraliq  va  yig‘ma  hujjatlar,  moliyaviy  va  statistik  hisobotlar,  xo‘jalik 
yurituvchi  sub’ektlarning  rahbarlari  hamda  boshqa  ma’sul  va  moddiy  javobgar 
shaxslarning  faoliyatlari,  buyruqlar,  qarorlar  va  boshqalar  hisoblanadi.  Faoliyat  sifatida 
audit yuqorida keltirilgan ob’ektlarni tekshirish, ularga baho berish va biron-bir xulosaga 
kelishni  bildiradi.  Iqtisodiy  fan  sifatida  audit  belgilangan  ob’ektlarni  tekshirish  tartibini,  
tekshirish natijalarini chiqarish, rasmiylashtirish va tadbiq etish usullarini o‘rgatadi. 
Auditning  predmeti  va  ob’ektlari  belgilangan  auditorlik  tekshiruvining  turiga, 
maqsadiga  va  unga  qo‘yilgan  vazifalarga  bog‘liq  bo‘ladi.  Misol  uchun,  kompleks 
auditning predmeti sifatida xo‘jalik yurituvchi sub’ektning  ma’lum bir hisobot yillardagi 
moliyaviy  xo‘jalik  faoliyati  olinishi  mumkin.  Tematik  auditning  predmeti  sifatida 
buxgalteriya  hisobining  ma’lum  bir  bo‘limi  yoki  moliyaviy  xo‘jalik  faoliyatining  aniq 
ko‘rsatkichi tanlab olinishi mumkin. Bundan xulosa qilish mumkinki, auditning  predmeti 
va ob’ektlari juda keng qamrovlidir.  
Auditni  faqat  buxgalteriya  hisobiga  tegishli  deb  o‘ylamaslik  kerak.  Buxgalteriya 
hisobi,  unda  aks  ettiriladigan  ob’ektlar  (1-bobga  qarang),  albatta,  auditning  muhim 
ob’ektlari  hisoblanadi.  Shuning  bilan  birga  auditning  ob’ektlari  bo‘lib  boshqaruv 
hujjatlari ( biznes-reja, buyruqlar, qarorlar, ustav, shartnomalar, bayonnomalar),   ma’sul 
va  moddiy  javobgar  shaxslar  faoliyati,  ular  o‘rtasidagi  munosabatlar  va  boshqalar  ham 
hisoblanadi (15-chizmaga qarang).