2-mavzu. Neft, gaz va gaz kondensatni birlamchi qayta ishlash

Oltingugurtli birikmalar
- detallarni korroziyalanishini oshiradi:
benzinda - 0.15 0.2%; dizel yonilg’isida - 0.2 0.4% bo’ladi.
Dvigatel detallarining yeyilish tezligi yonilg’idagi oltingugurt miqdoriga 
bog’liq. Oltingugurt miqdori 0.2 dan 0.5 gacha ko’payganda yeyilish 25-30% ortadi.
Yonilg’i tarkibidagi oltingugurt miqdorini porshen xalqalari yeyilishiga ta’siri
 
 
Kislorodli birikmalar
– (0,005 − 0,35% O) neft mahsulotlarining yuqori 
fraktsiyalarida (kerosindan boshlab) bo’ladi. Ularning miqdori 3 % dan oshmaydi. 
Bu birikmalar asosan har xil kislotalar ko’rinishida bo’lib. Ular detallarning 
korroziyalanishini oshiradi. Neftda smolali-asfalt moddalarning hosil bo’lishiga olib 
keladi.
Azotli birikmalar
- (0,001 − 1,8 % N) neft mahsulotlari tarkibida deyarli 
juda kam miqdorda bo’lib, asosan smolali-asfalt moddalari ko’rinishida (0.3 %)
uchraydi. Bu moddalar issiq detallarda qurum va lak paydo bo’lishini ko’paytiradi. 
2.4. Mazutdan moy fraksiyalarini ajratib olish 
Vakuum hosil qilish tizimi
Vakuum hosil qilish sistemasining printsipial sxemasi pastdagi rasmda 
keltirilgan. Kolonnada vakuum bug‘li ijektorlar tizimi yordamida hosil qilinadi. 4 - 
kondensator sovutgichdan chiqayotgan gaz - suyuqlik aralashmasi 1 - vakuum 
separatorga kelib tushadi. Bu yerdan suyuqlik (uglevodorodlar aralashmasi va suv) 
vertikal quvurdan (uzunligi 10 metrdan ortiq) 2 - tindirgichga tushadi. Gazlar va 
havo 1 - separatordan uchta ketma - ket ulangan 3 - injektorlar yordamida so`rib 
olinadi. Bug‘ va gazlar har bir injektordan keyin 4 - kondensatorga tushadi. Hosil 
bo‘lgan kondensat 2 - tindirgichga oqib o‘tadi. Uchinchi injektordan keyin va oxirgi 

---

kondensatordan keyin gaz tizimidan chiqarilib, trubali pech forsunkalariga 
yo‘naltirilib yoqilg‘i sifatida foydalaniladi. 2 - tindirgichda engil gazoyl suvdan 
ajratilib 5 - nasos yordamida qurilmadan chiqariladi. Qurilmadan ajratilgan suv 
neftni tuzsizlantirish blokida neftni yuvish maqsadida foydalaniladi.