2. Gidrаvlikа аsоslаri. Suyuqliklаrning аsоsiy fizik xоssаlаri

ΔP = 3H(1-)²_o K_sh/(4d ³) , (21-5)
bu yerda - qatlamning qarshilik koeffitsienti; K_sh- zarrachalar uchun shakl koeffitsienti.
Ushbu (21-5) tenglamadan oqimning turli rejimlari uchun empirik hisoblash tenglamalari ishlab chiqiladi.
Suyuqlik va gazlar harakatini donador qatlamdagi laminar rejimi uchun
ΔP = 72(1-)² _oH/(³ d²) . (21-6)
Agar qatlamdagi oqim rejimi turbulent bo’lsa, u holda qatlamning gidravlik qarshiligi
ΔP = [150(1-)²_o/(³d²) + 1.75(1-)²_o/(d)]HK_sh . (21-7)


Mavhum qaynash qatlamining gidrodinamikasi

Mavhum qaynash qatlami quyidagicha hosil qilinadi. Ixtiyoriy shakldagi vertikal idish (masalan, tsilindr) tubiga sim to’r o’rnatilib, uning yuzasiga muayyan qalinlikda sochiluvchan donador qattiq material zarrachalari to’kiladi. SHundan so’ng apparat tubidan yuqoriga, to’r orqali havo (yoki suyuqlik) oqimi yuboriladi.

Dastlab, havo oqimini tezligi (sarfi) kichik bo’lganda, to’r ustidagi material qatlami qo’zg’almas bo’ladi. Havoning tezligi ma’lum bir qiymatlarga ega bo’lganda qatlamdagi materialning og’irligi gaz oqimining gidrodinamik bosimiga teng bo’lib qoladi. Natijada, gidrodinamik muvozanat yuzaga kelib, zarrachalar bir-biriga nisbatan turli yo’nalishlar bo’yicha siljiy boshlaydi.
Gaz tezligi yanada oshirilsa, zarrachalar harakati tezlashadi, qatlam kengayadi va u xuddi qaynayotgandek bo’lib ko’rinadi. Qatlamni bunday holati mavhum qaynash holati deyiladi.
Material qatlamini o’zgarmas holatdan mavhum qaynash holatiga o’tish jarayoniga to’g’ri keluvchi havoning (suyuqlikning) tezligi mavhum qaynashning boshlanish tezligi yoki birinchi kritik tezlik _kP1 deb yuritiladi.
Kelgusida, havo tezligi yanada oshirilsa, gidrodinamik bosim kuchlari qiymati materialning og’irlik kuchlari qiymatidan ortib ketadi. Bu paytda material donalari havo oqimi bilan apparatdan uchib chiqib ketishi mumkin. Ushbu holatga mos keluvchi oqim tezligi materialning uchib chiqib ketish tezligi yoki ikkinchi kritik tezlik _kP2 deb yuritiladi.
Gaz (suyuqlik) oqimining tezligiga ko’ra donador material qatlamining asosiy holatlarini tahlil qilamiz.