1. Begona o’tlar haqida tushuncha. Begona o’tlarning zarari

6.Кo’p yillik begona o’tlar. Bitta joyda ikki yildan ortiq o’sadigan o’simliklar ko’p yilliklar deyiladi. Ularning urug’lari pishgandan keyin faqat yer usti organlari quriydi. Tuproq ichidagi organlari uzoq yillar davomida yashaydi. Ulardan har yili yangi poyalar unib chiqadi va gullab, urug’ tugadi. Кo’p yillik yovvoyi o’tlar ildiz tizimining tuzilishiga va vegetativ ko’payish usuliga ko’ra biologik guruhlarga bo’linadi. Bu o’simliklarning hammasi urug’i bilan ko’payadi. Bundan tashqari, ildizpoyalilar-tuproq ichidagi poyalaridan, ildizbachkililar - bachkilaridan, piyozlilar - o’zgargan poyalaridan (piyozlari bilan), tugunaklilar-tugunaklaridan, sudralib o’suvchilar-bo’g’imlarida ildiz otuvchi poyalari bilan, popuk ildizlilar-yuqori qismi kesilganda, qisqar-gan asosiy ildizidan ko’payadi.

.Popuk ildizlilar. Bu guruhga kiruvchi ko’p yillik o’tlarning asosiy ildizi qisqargan bo’lib, ko’plab yon ildizlar tutami, ya’ni popuk ildizlar hosil qiladi. Qisqargan asosiy ildizdan chiqqan bir tutam popuk ildizlariga qarab ularni shingil ildizlilar deb ham ataladi.

Yirikbarg zubturum, bargizub-Plantago major L. Zubturumdoshlar oilasiga mansub ko’p yillik o’t. Bo’yi 30-50 sm. Barglari 3-9 tomirli, uzunligi 2-25 sm, eni 1,5-14 sm. Кo’sakchasi tuxumsimon yoki tuxumsimon konus shaklida, 3-4 mm. Mart oyidan boshlab ko’karib chiqadi. Iyun-sentyabr oylarida gullab urug’laydi. Urug’lari 2-3 sm dan ortiq bo’lmagan chuqurlikdan ko’karib chiqa oladi. Ariq, yo’l bo’ylari, bog’ va ekinzorlarda o’sadi.

Nashtarbarg zubturum, zubturum- Plantago laceolata L. Кo’p yillik o’t. Bo’yi 10-70 sm. Barglari 3-5 tomirli, uzunligi 4-20 sm, eni 0,4-3,5 sm. Кo’sakchasi cho’ziq, 2,5-3 mm. Iyun-sentyabr oylarida gullab urug’laydi. Ariq va yo’l bo’ylari, bog’lar va turli ekinlar orasida o’sadi. Hamma joyda tarqalgan.