1. Arteriyalardan qon ketishi. Venalardan qon ketishi va kapillarlardan qon ketishi

aseptika va antiseptika usullari qo’llanishi maqsadga muvofiq. 
Aseptika va antiseptika to’g’risida tushuncha. Aseptika-jaroxatga 
mikroblar tushishiga yo’l qo’ymaslik maqsadida ko’riladigan chora-
tadbirlardir, ya’ni u jaroxat infeksiyasining oldini olish, profilaktika usuli 
hisoblanadi. Jaroxatga uriladigan narsalarning hammasi steril 
(mikroblardan xoli) bo’lishi kerak, degan oddiy qoidani qo’llash bilan unga 
erishiladi. Jaroxatga qo’l urish, undagi narsalar, kiyim-kechak parchalarini 
yulib tashlash, jaroxatni bekitish uchun unga sterillanmagan materialni 
ishlatish mumkin emas. 
Antiseptika deb jaroxatdagi mikroblar sonini kamaytirish yoki ularni 
yo’q qilishga qaratilagan chora-tadbirlarga aytiladi. Mexanik, fizik. 
kimyoviy va bilogik antiseptika usullari mavjud. 
Mexanik antiseptika jaroxatlarni birinchi jarrohlik obrabotkadan 
o’tkazishdan iborat. Fizik antiseptika- mikroblarning yashab qolishi uchun 

---

jaroxatda noqulay sharoit yuzaga keltiradigan usullarni tatbiq etishdan 
iborat, yani jaroxatni quritish. unga drenaj qo’yish va jaroxat suvi, selining 
oqib chiqib turishini vitaminlash chorasi ko’riladi. Chunki quyosh nuri va 
sun’iy ultrabinafsha nur mikroblarni o’Idiradi. 
Kimyoviy antiseptika mikroblarga qarshi har xil don vositalarini 
ishlatishga asoslangan. Bunday vositalar qatoriga yod, etil spirti. xloramin. 
kaliy permanganat eritmasi va boshqalar kiradi. 
Biologik antiseptiklar jumlasiga jaroxat infeksiyasining profilaktikasi 
va davosi uchun ishlatiladigan antibiotiklar kiradi. 
Bog’lam va bog’lashlar to’g’risida tushuncha. Bog’lamlarning turlari.