Windows operasion tizimida fayllar va papkalar bilan ishlash

---

2
-AMALIY MASHG’ULOT.
WINDOWS OPERASION TIZIMIDA FAYLLAR VA PAPKALAR BILAN ISHLASH
Amaliy mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar: Tinglovchilar Windowsda papka ochish
va fayllardan nusxa ko’chirish, o’chirish, qirqib olish amallarini bajarishni o’rganib oladilar.
Papka va fayllar ustida bajariladigan asosiy amallar quyidagilar:
kopirovat, vstavit, vыrezat, udalit. Har birini alohida ko’rib chiqamiz.
Topshiriqni bajarish:
“Kompyuter” pakasini “Pusk” tugmachasi yordamida oching.
1-rasm. Qattiq disklar ro’yxati.
Ixtiyoriy diskni oching (sichqonchaning chap tomonini 2 marta cherting). Diskda matnli fayl va papka
yaratamiz. Buning uchun “D”diskdan foylalanamiz. Papka yaratamiz. Buning uchun “PK dlya vsex” deb
nomlaymiz. lneyshie uroki v ney. Kak sozdavat i pereimenovыvat papki mы uchilis v uroke Kak sozdat
papku.
Diskingizda “PK dlya vsex”papkasihosil bo’ladi.
Diskni ochganday papkani ham oching. “PK dlya vsex”
papkasining ichida 2 ta yangi papka yaratamiz. Uni “1” va “2”
deb nomlaymiz.

---

2-rasm. Yaratilgan PK dlya vsex papkasi.
Bu papkalarning birida oddiy matnli fayl yarating. Buning uchun papkaning bo’sh joyida 
sichqonchaning o’ng tomonini bosib, hosil bo’lgan menyudan “Sozdat” buyrug’ini so’ngra “Tekstovыy 
dokument” buyrug’ini bosing. 
3-rasm. Matnli fayl yaratish. 

---

Ctrl + X, yoki SHift +Delete - Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga kuchirib (kirkib) olish.
Ctrl + C, yoki Ctrl + Insert, yoki Ctrl + Num0 - Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga olish
Ctrl + V, yoki SHift + Insert, yoki SHift+Num0 - Xotirada joylashgan matn qismini chikarib kursor turgan 
joyiga kuyish
1-topshiriq. 
Bloknot muharririda o’z tarjimai holingizni tering. Hujjatni saqlang;
O’z oila a’zolaringizni ismi va familiyasini tering. Hujjatni saqlang; 3)Guruhingizdagi talabalarning ismi, 
familiyasi, tug’ilgan vaqti va joyini tering. Hujjatni saqlang.
Nusxalashdan keyin menyu yo’qoladi, matnli fayl almashish bufer(bufer obmen)iga 
ko’chiriladi. Almashish buferi (bufer obmena) kopirovat, vstavit, vыrezat buyruqlari bajarilgan vaqtda 
barcha ma’lumotlar ko’chiriladigan joy. Endi fayl almashish buferidan papkaga joylashtirish kerak. 
Papka yoki fayl qanday joylashtiriladi. (vstavit) 
Joylashtirish (Vstavka) – Faylni papka, disk,direktoriyaga almashish buferidan ko’chirish 
jarayoni 
Siz fayldan nusxa olgan paytda uning nusxasi almashish buferiga ko’chiriladi. Keyin uni 
buferdan papkaga joylashtirish kerak. Bu amalni vstavka bajaradi. Boshqa papkani oching (biz 2 ta 
papka yaratganmiz, biri bo’sh, biri fayl va papka joylashtirilgan.). Bo’sh joyda sichqonchaning o’ng 
tomonini bosib, menyular qatoridan “Vstavit” buyrug’ini bosing.
6-rasm. Almashinish buferiga olingan fayl yoni papkani qo’yish.
Siz ko’chirgan fayl ushbu papkada joylashadi.
Papkalardan nusxa olish fayllardan nusxa olish amali bilan bir xil. Endi papkadan nusxa olib 
ko’ring.
Ma’lumotlar qanday o’chiriladi.
Fayl yoki papka ustida sichqonchaning o’ng tomonini bosib menyudan “Udalit” buyrug’ini 
bosing. 
Fayl yoki papka qanday qirqib olinadi.
(Qirqib olish) Vыrezat – fayl yoki papkani bir joydan ikkinchi joyga ko’chirish. Nusxalashdan 
farqli ravishda qirqib olingan fayl yoki papka birinchi joydan to’liq o’chirilib boshqa joyga qo’yiladi.
Endi ma’lumotlarni qirqib (vыrezat (peremestit))olamiz. Ma’lumotlar joylashgan papkani 
ochamiz. Matnli fayl ustida sichqonchaning o’ng tomonini bosib, Vыrezat” buyrug’ini bosamiz. Fayl 
nusxasi almashish buferiga olinadi.
Ikkinchi bo’sh papkaga o’tib sichqonchaning o’ng tomonini bosib, menyular qatoridan “Vstavit” 
buyrug’ini bosamiz.
Bu amallarning klaviatura orqali bajarilishi quyidagicha bo’ladi.

---

4) Hamkasblaringizni manzili va telefon raqamlarini tening va Manzil nomi bilan saklang.