Web of conferences konferensi internasional penelitian inovatif ilmu pengetahuan dan pendidikan

Mamatova Zilolaxon Xabibulloxonovna,
Farg’ona davlat universiteti, o’qituvchi 
Annotatsiya:
Matematikani o‘qitish jarayonida fikrlash formalarini paydo qilish metodikasi 
yaxshi yoritiladi, ya’ni matematik bilimlarni axborot texnologiyalari yordamida o’quvchiga osonlik 
bilan yetkazib berishdir. Matematik tushuncha va uni o‘quvchilar ongida shakllantirish metodikasi, 
matematik hukm va uning turlarini elektron darslar orqali ko’rgazmali tassavur uyg’otib,
o‘quvchilarga pedagogik texnologiyalar orqali o‘rgatish metodikalari yoritilgan. 
Tayanch iboralar:
Axborot-kommunikatsion texnologiyalar, elektron darslik,
 
matematik 
muammo, diagramma, animatsion video, audio animatsiya. 
Annotation:
The method of developing forms of thinking in the process of teaching mathematics 
is well covered, that is, the easy transfer of mathematical knowledge to the student t hrough the use of 
information technology. Mathematical concepts and methods of their formation in the minds of 
students, methods of teaching mathematical judgment and its types to students through pedagogical 
technologies, evoking a visual image through e-learning. 
Keywords: 
Information and communication technologies, electronic textbook, mathematical 
problem, diagram, animated video, audio animation. 
XXI asrga kelib insoniyat hammaga birdek axborot olish imkoniyatini beruvchi ochiq axborot 
jamiyatini shakllantirish tomon jadal bormoqda. “Elektron hukumat”, “elektron uy”, “elektron 
tijorat”, “elektron ta’lim” kabi raqamli borliq elementlari hayotimizga kirib ulgurdi va odatiy hol 
bo`lib qoldi. Endilikda insoniyat elektron resurslardan shunchaki axborot manbasi sifatida emas, balki 
interfaol muhitda ulardan aql bilan foydalanishni maqsad qilib qo`ymoqda. Bu jadal yangilanib 
borayotgan axborot kommunikatsiya texnologiyalari imkoniyatlaridan muloqot darajasida 
foydalanish, ma’lumotlarni qayta ishlash va qaysidir ma’noda odam o`rnida “o`ylash”ga majbur 
qilishni talab qiladi. 
Axborot texnologiyalari texnik imkoniyatkari, intelektual va texnologik ko’p qirraligi bilan fan 
taraqqiyotiga katta hissa qo’shadi. Masalan: matematika fani boshqa fanlarga qaraganda ko’proq aqliy 
mehnatni talab qilgani bois aksariyat o’quvchilarning bu fanga qiziqishi susayishi tabiiy. O’quvchi 
yoshlarda fanga qiziqish uyg’otish uchun turli matematik dasturlardan foydalanish mumkin. 
Qolaversa o’quv materialining elektron taqdimotda animatsiyalar shaklida berilishi o’tilayotgan 
mavzuni tushunishni yengillashtiradi va ko’rgazmalilikni oshiradi. Oddiy matematik amallardan turli 
xil hisob kitobli o’yinlar tashkil qilish o’quvchilarning og’zaki hisoblash malakasini oshishiga, 
tezkorlikka undaydi, fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi.
Matematik masalarni tasavvur qilish uchun animatsion vodeolardan foydalanish masala yechimiga 
osonlik bilan erishish mohiyatni to’liq anglab yetishda, ularni eslab qolishda terminga oid surat, 
videolar ko’rish, audiolar tinglash esa katta ahamiyatga ega. Kompyuter texnologiyasida matnlar, 
tasvirlar, ovozlar shakllar va shunga o’xshash boshqa ishlarni amalga oshirish imkoniyatlari maxsus 
dasturlash yordamida juda yengil va tezkorlik bilan hal etiladi. 
Oddiy misol boshang’ich sinf matematika darsliklarida berilgan qo’shish, ayrish, ko’paytirish, 
bo’lish, katta, kichik kabi oddiy amallami elektron shaklda qo’llash hech bir o’quvchida qiziqish 
uyg’otmay qolmaydi. Shuning uchun matematika, fizika va shunga o’xshash bir qator fanlarni 
o’qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalaridan foydalanish ijobiy natijalarga olib kelmoqda.
Matematika sohasida axborot texnologiyalaridan foydalanish nafaqat bog’cha, maktab 
tarbiyalanuvchilari, balki oliy ta’lim muassalari talabalaring ham katta yutuqlarga erishishiga zamin 
yaratadi. Malumotlarni diagramma shaklida namoyish etish, juda katta hajmdagi sonlarni ko’rgazmali 
tasvirlash va ular orasida aloqadorlikni aniqlash kabi imkoniyatlarni beradi. Hususan, keyingi o’n 

---