Vzu davlat va huquq asoslari

Qonunning vaqt bo'yicha amal qilishiga e’tibor qaratish lozim.
Qonunlar quyidagi hollarda kuchga kiradi:

• 
  rasman e'lon qilinganidan o'n kun o'tgach;
  
• 
  qonunda yoki uni amalga kiritish to'g'risida maxsus hujjatda ko'rsatilgan vaqtdan boshlab.
  

Qonunlar quyidagi hollarda o'z kuchini yo'qotadi:

• 
  qonunning o'zida ko'rsatilgan muddat tugagan bo'lsa:
  
• 
  ushbu qonun bekor qilinishi natijasida (ijtimoiy munosa­batlarning shu sohasini tartibga soluvchi yangi qonun qabul qilinishi munosabati bilan). Qonun zamonda amal qiladi. Buning ma’nosi shuki, qonun orqaga qaytish kuchiga ega.
  

Umumiy qoidaga ko'ra, qonunlar orqaga qaytish kuchiga ega emas. O'zbekistonda jinoyat yoki ma'muriy javobgarlikni yengillashtiruvchi qonunlar orqaga qaytish kuchiga ega.
Qonun makonda amal qiladi. Gap shundaki, qonunlar mamlakatning barcha hududlarida amal qiladi. Davlat hududiga uning suvereniteti ostida bo'lgan hudud kiradi. Ushbu hududga quruqlik, ichki suvlar va hududiy dengiz havzalari, ushbu hududlar ustidagi havo bo'shlig'i va davlat chegarasi doirasidagi yerosti boyliklari kiradi.
Qoraqalpog'iston qonunlari uning hududidagina amal qiladi.
Qonun shaxslarga nisbatan amal qiladi.
Odatda qonunlar ushbu hududdagi barcha subyektlar, ya’ni fuqarolar, yuridik shaxslar, davlat organlari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar uchun majburiydir.
Huquq normalari talablarining O'zbekiston Respublikasi fuqarolari, xorijliklar va fuqaroligi bo'lmagan shaxslar uchun majburiyligi huquqning umumiy prinsipi hisoblanadi. Lekin istisnolar ham mavjud. Masalan, «Harbiy majburiyat va harbiy xizmat to'g‘risida»gi qonunning talablari faqat O'zbekiston fuqarolariga tegishlidir. «Referendum to‘g‘risida»gi qonunga binoan referendumda faqat O'zbekiston Respublikasining fuqarolari qatnashishi mumkin.
Bundan tashqari, amaldagi qonunlar va 0‘zbekistonning xalqaro shartnomalariga muvofiq, diplomatik daxlsizlik huquqidan foydalanuvchi xorijiy fuqarolar ham bundan mustasno. Elchilar huquqbuzarliklar sodir etgan hollarda, ularga nisbatan Jinoyat kodeksi va Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks amal qilmaydi.