Ввbоcпаление

Эмпиема

• Эмпиема — тананинг бўшлиқларида ёки ковак органларда йирингнинг тўпланиши билан кечадиган йирингли яллиғланиш. Эмпиема тана бўшлиқларида қўшни органларда йирингли ўчоқлар (масалан, ўпка абсцессида плевра эмпиемаси) бўлганда пайдо бўлиши мумкин. Ковак органлар эмпиемаси йирингли яллиғланишда, йиринг оқими бузилганда ривожланади (ўт пуфаги, аппендикс, бўғим эмпиемаси ва б.). Эмпиема узоқ давом этса шиллиқ, сероз ёки синовиал пардалар некрозланади, унинг ўрнида, етилиб, бўшлиқлар облитерацияси ёки битишмасига олиб келувчи грануляцион тўқима ривожланади.

Йирингли яллиғланиш ўткир ва сурункали кечиши мумкин. Ўткир йирингли яллиғланиш тарқалишга моил. Абсцессни ўраб турган тўқимадан чегаралаш баъзан етарлича яхши бўлиб, атроф тўқиманинг кучли эриши кузатилиши мумкин. Абсцесс одатда йирингнинг ташқи муҳитга ёки қўшни бўшлиққа ўз-ўзидан бўшаши билан тугалланади. Агар абсцесснинг алоқаси бўшлиқ билан етарли бўлмаса ва унинг деворлари осилиб қолмаса, абсцесс бўшлиғи билан боғланувчи ковак орган ёки тана юзасида грануляцион тўқима ёки эпителий билан қопланган оқма — канал ривожланади.

• Йирингли яллиғланиш ўткир ва сурункали кечиши мумкин. Ўткир йирингли яллиғланиш тарқалишга моил. Абсцессни ўраб турган тўқимадан чегаралаш баъзан етарлича яхши бўлиб, атроф тўқиманинг кучли эриши кузатилиши мумкин. Абсцесс одатда йирингнинг ташқи муҳитга ёки қўшни бўшлиққа ўз-ўзидан бўшаши билан тугалланади. Агар абсцесснинг алоқаси бўшлиқ билан етарли бўлмаса ва унинг деворлари осилиб қолмаса, абсцесс бўшлиғи билан боғланувчи ковак орган ёки тана юзасида грануляцион тўқима ёки эпителий билан қопланган оқма — канал ривожланади.

Йирингли оқма

• Йирингли оқма. Оқма деворининг ички қавати асосан рибонуклео-протеидларга бой фибробластлардан иборат (а), бу қаватга яқин жойда йирингли экссудат кўринади (б).

Йирингли яллиғланишнинг оқибатлари ва асоратлари

• Йирингли яллиғланишнинг оқибати ва асоратлари кўпгина омилларга боғлиқ: микроорганизмлар вирулентлигига, организмнинг ҳимоя кучи ҳолатига, яллиғланишнинг тарқалганлигига. Абсцессни спонтан ёки жарроҳлик йўли билан бўшатганда, унинг бўшлиғи осилиб тушиб қолади ва чандиқ ҳосил қилиши билан етилувчи грануляцион тўқима билан тўлади. Баъзида абсцесс инкапсуляцияланади, йиринг қуюқлашади ва петрификацияга айланиши мумкин. Флегмонада битиш жараён чегараланиши билан бошланиб охири дағал чандиқ ҳосил бўлиши билан тугайди.