Volgabo’yi turkiy xalqlar adabiyoti

Ushbu o‘zbek tili qo‘llanilayotgan hududlar boshqa tilli (pushtun tili) areallar bilan o‘ralgan, shu bois mazkur dilaekt va shevalar juda sekinlik bilan o‘zgaradi, kam taraqqiy qiladi. Asosiy mazrkazda qo‘llanilayotgan shakllar esa, tez o‘zgarib boradiki, Afg‘onistondagi “o‘zbek tili oroli”da arxailk shaklning juda ko‘p vaqt saqlanib qolishiga sabab bo‘ladi.

• Ushbu o‘zbek tili qo‘llanilayotgan hududlar boshqa tilli (pushtun tili) areallar bilan o‘ralgan, shu bois mazkur dilaekt va shevalar juda sekinlik bilan o‘zgaradi, kam taraqqiy qiladi. Asosiy mazrkazda qo‘llanilayotgan shakllar esa, tez o‘zgarib boradiki, Afg‘onistondagi “o‘zbek tili oroli”da arxailk shaklning juda ko‘p vaqt saqlanib qolishiga sabab bo‘ladi.
• Bu kabi misollarni O‘zbekistonning Turkmaniston, Tojikiston, Qozog‘iston va Qirg‘iziston bilan chegaradosh hududlaridagi, boshqa siyosiy-hududiy arealga tushub qolgan o‘zbek tili va shevalari uchun ham qo‘llash mumkin.
• “Til oroli”ning yana bir xususiyati shundaki, uning leksikonida o‘sha til orolini o‘rab olgan lingvistik arealga xos izoglossalar ancha ko‘p bo‘lishi bilan asosiy yadroda qo‘llanilayotgan tildan keskin farq qiladi. Masalan, Qirg‘izistondagi o‘zbek dialektlarida qirg‘iz tilining lisoniy birliklari, Tojikistondagi o‘zbek shevalarida tojik tilida xos lisoniy birliklar, Turkmanistondagi o‘zbek shevalarida turkman tilining lisoniy birliklari ko‘pligi bilan xarakterlanadi.