Volgabo’yi turkiy xalqlar adabiyoti

Ayrim izoglossalarning ko‘proq territoriyaga tarqalishida xalqlarning qadimda mavjud bo‘lgan aloqa yo‘llari va daryo oqimlari katta rol o‘ynagan. Arael kartalashtirilgan hudud turli tomonga tarqalgan izoglossalarni o‘z ichiga olganda har xil lingvistik hodisalarning tarqalishi ba’zan bir-biriga mos kelmay qolishi mumkin. U holda o‘xshash bo‘lmagan ayrim guruh izoglossalar to‘dasini, yig‘indisini tashkil etgan areal aniqlanishi lozim bo‘ladi.

• Ayrim izoglossalarning ko‘proq territoriyaga tarqalishida xalqlarning qadimda mavjud bo‘lgan aloqa yo‘llari va daryo oqimlari katta rol o‘ynagan. Arael kartalashtirilgan hudud turli tomonga tarqalgan izoglossalarni o‘z ichiga olganda har xil lingvistik hodisalarning tarqalishi ba’zan bir-biriga mos kelmay qolishi mumkin. U holda o‘xshash bo‘lmagan ayrim guruh izoglossalar to‘dasini, yig‘indisini tashkil etgan areal aniqlanishi lozim bo‘ladi.
• Demak, izoglossalar faqat yonma-yon geografik areallardagina mavjud bo‘lmas ekan. Agar har bir dialekt faqat o‘ziga mansub chegaralarda qolsa, bunday til landshaftini lingvistik yoki dialektologik orol deb hisoblash mumkin bo‘ladi. Bunday “til orollari” paydo bo‘lishiga xalqlarning “buyuk ko‘chish”lari, siyosiy-ijtimoiy kelishmovchiliklar, urushlar kabi hodisalar sabab bo‘ladi.