Viruslar hujayrali, ya'ni ular uyali tuzilishga EGA bo'lmagan biologik mavjudotlardir. Shuning uchun ularda organellalar, ribosomalar va plazma membranasi kabi hujayralar tarkibiy qismlarining aksariyati etishmaydi



Download 26,85 Kb.
Sana20.07.2022
Hajmi26,85 Kb.
#827442
Bog'liq
Microsoft Word Document


Viruslar hujayrali, ya'ni ular uyali tuzilishga ega bo'lmagan biologik mavjudotlardir. Shuning uchun ularda organellalar, ribosomalar va plazma membranasi kabi hujayralar tarkibiy qismlarining aksariyati etishmaydi. Virion nuklein kislota yadrosi, tashqi oqsil qoplamasi yoki kapsiddan, ba'zida esa mezbon hujayradan olingan oqsil va fosfolipid membranalardan iborat tashqi konvertdan iborat. Viruslar qo'shimcha oqsillarni, masalan, fermentlarni ham o'z ichiga olishi mumkin. Virusli oila a'zolari o'rtasidagi eng aniq farq ularning morfologiyasi bo'lib, u juda xilma-xildir. Virusli murakkablikning qiziqarli xususiyati shundaki, mezbonning murakkabligi virionning murakkabligi bilan bog'liq emas. Eng murakkab virion tuzilmalarning ba'zilari bakteriofaglarda, eng oddiy tirik organizmlarni, bakteriyalarni yuqtiruvchi viruslarda kuzatiladi. Viruslar ko'p shakl va o'lchamlarda bo'ladi, ammo ular har bir virusli oila uchun izchil va farqlanadi. Barcha virionlar kapsid deb ataladigan oqsillarning himoya qatlami bilan qoplangan nuklein kislota genomiga ega. Kapsid oqsil bo'linmalaridan - capsomerlardan tashkil topgan. Ba'zi virusli kapsidlar oddiy ko'p qirrali "sferalar" bo'lsa, boshqalari tuzilish jihatidan ancha murakkab.Umuman olganda, viruslarning shakllari to'rt guruhga bo'linadi: filamentli, izometrik (yoki ikozahedral), konvertli va bosh va quyruq. Filamentli viruslar uzun va silindrsimon. Ko'pgina o'simlik viruslari filamentli, shu jumladan TMV. Izometrik viruslar poliovirus yoki gerpes viruslari kabi taxminan sharsimon shaklga ega. Zarflangan viruslar kapsidlarni o'rab turgan membranalarga ega. OIV kabi hayvonlar viruslari tez-tez o'ralgan. Bosh va quyruq viruslari bakteriyalarni yuqtiradi va boshi ikozadral viruslarga o'xshaydi va filamentli viruslar kabi quyruq shakliga ega. Viruslarni klassifikatsiya qilish masalasi hozirgacha to’liq o’rganilmagan. Viruslarni klassifikatsiya qilish ular birinchi aniqlangan davridan boshlangan: dastlab qanday organizmning zararlanishiga ko’ra (odam, o’simliklar, hayvon, hasharot, faglar) keyinchalik qanday to’qimalarni zararlashiga ko’ra (dermatrop, pnevmotrop) viruslar borligi aniqlangan. Klassifikatsiyalanmagan viruslarga yuqumli gepatit virusi va boshqalar kiradi.
Viruslarga qarshi immunitet. Bakteriyalarga qarshi hosil bo’ladigan immunitetga nisbatan viruslarga qarshi hosil bo’ladigan immunitet kam o’rganilgan. Lekin ular bir xil yo’l bilan hosil bo’ladi, ya’ni organizmga yot bo’lgan tirik moddaning kirishi natijasida immunitet hosil bo’ladi.
Download 26,85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish