Viruslar haqida umumiy tushunchalar

Viruslar bakteriyalardan qanday farq qiladi?
Garchi bakteriya ham, viruslar ham tanamizni zararlasa-da, ular biologik darajasi jihatdan bir-biridan farq qiladi. Bakteriyalar kichik va bir hujayrali boʻlib, jonli organizm hisobalanadi, chunki uning koʻpayishi uchun xoʻjayin hujayra talab etilmaydi. Ushbu farqlar sababli bakteriya va virus orqali kelib chiqqan kasalliklar turlicha davolanadi. Masalan, antibiotiklar faqat bakteriyalarga qarshi samara beradi, viruslarga qarshi emas.
Bakteriyalar viruslarga qaraganda birmuncha yirikroqdir. Oʻrtacha virusning diametri odatda 202020 - 300300300 \text{nanometr}nanometrstart text, n, a, n, o, m, e, t, r, end textga teng (111 \text{nm}nmstart text, n, m, end text ==equals 10^\text{-9}10-910, start superscript, start text, negative, 9, end text, end superscript \text{m}mstart text, m, end text)^44start superscript, 4, end superscript. Bu esa tipik E. coli bakteriyasi oʻlchami juda kichik boʻlib, uning diametri 100010001000 \text{nm}nmstart text, n, m, end textga teng! Bu odatiy virusdan 10 milliontasini ushbu bakteriyaga joylashtirish mumkin deganidir. 
[Eng katta virus qaysi?]
Viruslarning tuzilishi
Hayotda viruslarning xilma-xil turlari uchraydi. Viruslar bir-biridan oʻlchami, shakli va hayot sikli jihatidan farq qiladi. Agar bu siz uchun qiziq boʻlsa, sizga ViralZone veb saytini tavsiya etamiz. Tasodifiy virus nomlariga bossangiz, turli xil oʻlcham va shakldagi viruslarni topasiz!
Viruslar quyidagi umumiy xususiyatlarga ega:

• 
  Kapsid deb ataluvchi oqsil qobiq
  
• 
  Kapsid ichida joylashgan DNK yoki RNKdan tashkil topgan genom
  
• 
  Gʻilof deb ataluvchi membrana qavati (hamma viruslarda ham uchramaydi)
  

Keling, ushbu jihatlarni batafsil koʻrib chiqamiz.


Viruslarning tuzilishi. Eng tashqi qavat – gʻilof membrana. Gʻilof ichida kapsid, uning ichida esa nuklein kislotali genom joylashgan.
Rasm quyidagi manzildan olingan: “Scheme of a CMV virus.” Emmanuel Boutet tomonidan olingan, CC BY-SA 2.5. Moslashtirilgan rasm CC BY-SA 2.5 litsenziyasi orqali tasdiqlangan.