Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

 
Immunitet.
Kuydirgi bilan kasallanib tuzalgandan keyin hayvonlarda mustahkam 
immunitet paydo bo‘ladi. 
Laborotoriya tekshirishlari. 
Labororiyaga tekshirish uchun quloq tubidan boylab kesiladi, quloqning kesilgan 
joyidan olingan qon, o‘lgan cho‘chqalardan -tamoq limfa tugunlari va shishgan 
biriktiruvchi to‘qima qismchalari yuboriladi. Kuydirgiga gumon qilinganda jasadni 
yorish man etiladi. Kasallik septik kechayotgan molning o‘ligini yorayotganda 
kuydirgiga gumon qilinsa, yorish to‘xtatiladi va tekshirishga taloqning bir qismi 
yuboriladi. 
Patologik materiallarning bakteriologik diagnostikasi: birlamchi mikroskopiya 
qilish; oziqa muhitlarga ekish; ajratilgan toza kulturaning (mikrobni) kultural-
biokimyoviy xususiyatlarini o‘rganish; laboratoriya hayvonlarini zararlashni o‘z ichiga 
oladi. Agar quloq qonsizlantirib olib kelingan bo‘lsa, qo‘shimcha ravishda presipitasiya 
reaksiyasi ham qo‘yiladi. Material aynigan bo‘lib, bakteriologik tekshirishga yaramasa, 
faqatgina presipitasiya reaksiyasini qo‘yish bilan chegaralanadi. 
Mikroskopik tekshirishlar. 
Quloqdagi qon yoki boshqa labaratoriyaga olib 
kelingan 
materiallardan 
tayyorlangan 
surtmalar 
mikroskopik 
tekshiriladi. 
Tayyorlangan surtmalar Gram, kapsulalarga - Rebiger , Mixin , Olt, Gimza yoki 
Leffler ko‘ki bilan bo‘yaladi. 
Gram usuli bilan bo‘yalgan surtmalarda kuydirgi qo‘zg‘atuvchisi - 
Bac.anthracis
bor bo‘lsa to‘g‘ri Grammusbat tayoqcha shaklida bo‘lib, tayoqchalar 
qisqa zanjirchalar yoki juft-juft bo‘lib joylashadi. Tayoqchalar ning bir-biriga qaragan 
taraflari , tekis kesilgandek, ochiq qolgan tarafi salgina oysimon bo‘ladi. Ba‘zi 
hollarda (ko‘pincha cho‘chqalarda olingan patologik materiallardan tayyorlangan 
surtmalarda) kuydirgi mikrobining shakli o‘zgarishi mumkin: tayoqchalar qisqa, semiz, 
egilgan yoki donachali bo‘lib, o‘rtasi yoki ikki cheti shishgan bo‘ladi. 
Yangi patmaterialdan tayyorlangan surtmalar maxsus usullarda bo‘yalganda 
kuydirgi tayoqchalari kapsula bilan o‘ralgan bo‘ladi. Eskirgan patmaterialdan 
tayyorlangan surtmalarda mikroblar bir necha marta kattalashgan, chetlari aylanasimon 
bo‘lib, morfologik ko‘rinishi buzilib, kapsulalari to‘liq emas, yulingan holda bo‘ladi va 
juda yomon, past bo‘ya ladi. 

---

59 
Mikroskopik tekshirishlarning taxminiy natijasi haqida darhol javob ekspertizasi 
berilib, unda boshqa tekshirishlar davom etayotganligi ta‘kidla nadi.