«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Fiziologik
tamoyilning mohiyati shundan iboratki, organizmni turli 
xil noqulay ta’sirotlardan himoyalanishida va buzilgan fiziologik 
muvozanatni qayta tiklanishida ishtirok etadigan fiziologik jarayonlarni 

---

17 
mumkin qadar ko’proq va kuchliroq jalb etish kasallikning tezroq 
tuzalishini ta’minlaydi. Bunday fiziologik jarayonlardan reflekslar, 
fagositoz, immunitet, regenerasiya, zaharli moddalarning organizmdan 
turli yo’llar bilan chiqib ketishi yoki ularning qon va to’qimalarda 
zararsizlanishi, inkapsulyasiya, sekvestrasiya, biriktiruvchi to’qima 
o’sishi yoki so’rilib ketishi, gomeostazning yaxshilanishi kabilar 
kasallikning tuzalishiga olib keladi.
Komplekslik 
- tamoyilining mohiyati shundan iboratki, bir vaqtning 
o’zida kasallikning sabablarini aniqlash va ularni bartaraf etish, kasal 
hayvon uchun optimal sharoit (oziqlantirish, parvarishlash, yengil ishga 
o’tkazish yoki ishdan butunlay ozod qilish) yaratish va samarali 
davolashni tashkil etish kasallikning tezroq tuzilishini ta’minlaydi. 
Individuallik
- tamoyilining mohiyati shundan iboratki, har bir 
kasal hayvonni davolashda organizmning sezuvchanligi, reaktivligi, 
yoshi, fiziologik holati, tana vazni va boshqa individual xususiyatlarini 
hisobga olgan holda yondashish kerak 
Iqtisodiy samaradorlik
tamoyili. Veterinariyada davolash ishlari 
iqtisodiy jihatdan o’zini qoplashi zarur. Shuning uchun diagnoz o’z 
vaqtida aniqlanishi, kasal hayvonni davolash yoki asosiy podadan 
chiqarish lozimligi to’g’risida tegishli xulosa chiqarilishi lozim. 
Masalan, yiringli-nekrotik pnevmoniya, jigar sirrozi, travmatik 
perikardit, o’pka emfizemasi kabi kasalliklarda qayta tiklanmaydigan 
organik o’zgarishlar kuzatiladi.
Veterinariya terapiyasining vositalari. 
Ma’lumki, kasalliklarni 
davolashda turli xildagi dorilar va davolash vositalaridan foydalaniladi. 
Dorilar - deb o’simlik, hayvonot olamidan olinadigan, mikrob va 
zamburug’lar mahsulotlari yoki kimyoviy moddalardan tayyorlangan va 
davolash maqsadida ishlatiladigan preparatlarga aytiladi. 
Davolash vositalari deganda davolash maqsadida ishlatiladigan va 
organizmga mexanik, fizikaviy, kimyoviy yoki biologik xususiyatli 
ta’sir ko’rsatadigan asbob-uskunalar va vositalar tushuniladi. Massaj, 
mosion, kompresslar, fizioterapiya usullari, diyetoterapiya kabilar 
davolash vositalari hisoblanadi.