«ветеринария» ихтисослиги бўйича олий ўҚув юртлари учун қЎлланма ички юқумсиз касалликлар фанидан

Қизилўнгачнинг тиқилиши (Obturacio oesophagi) - оч ҳолдаги товуқларнинг қуруқ концентратлар билан озиқлантирилиши, рационда ширали озиқалар, сув, витаминли ва минерал моддалар етишмовчилаклари қизилўнгач тиқилишининг асосий сабаблари ҳисобланади.
Белгилари. Безовталаниш, ҳансираш, бўйинни чўзиш, оғизни очиб нафас олиш, бўшашиш ва гандиранлаб юриш белгилари кузатилади. Қизилўнгач қаттиқ ва ҳамирсимон, кенгайган бўлади.
Даволаш. 30-5- мл ўсимлик ёғи ичирилади ва қизилўнгач олдинга қаратиб уқаланади (овқат ташқарига чиққунча). Оғир ҳолларда жарроҳлик амалиёти қўлланилади.
Кутикулит (Kutikulitis) - мускулли ошқозон ички қаватининг эрозияли, ярали ва некротик яллиғланишлари билан ўтадиган касалик. Асосан тухумдан янги чиққан жўжалар касалланади.
Сабаблари. Полиэтиологик касаллик. Она товуқлар рационида A, Е ва Д - витаминларининг етишмовчиликлари, тухумдан чиққан жўжаларни озиқлантириш қоидаларининг бузилишлари кўтикулитнинг асосий сабаблари ҳисобланади.
Белгилари. Ҳолсизланиш, патнинг ҳурпайиши, иштаҳанинг пасайиши ёки йўқолиши, баъзан ич кетиш, ўсиш ва ривожланишдан қолиш, оғир ҳолларда гастроэнтерит ва сепсис оқибатида касал парранда ҳалок бўлади. Гавда ёриб кўрилганда кутикулада қон қуйилишлар, эрозия, яра ва некроз ўчоқлари қайд этилади. Травматик кўтикулитда катта ёшдаги паррандалар ошқозонда ўткир ёт жисмлар топилади.
Даволаш. Гуруҳ усулида даволаш учун 7-10 кун давомида 0,02%-ли фурациллин ёки 0,1%-ли фуразолидон эритмаси эркин ҳолда берилади.
диспепсия (Dicpepsia) - ошқозон ва ичаклардаги мотор, секретор, ҳазмлаш ва сўрилиш жараёнларининг бузилиши билан ўтадиган касаллик. Асосан 1 ойликкача бўлган жўжалар касалланади.
Сабаблари. Жўжаларни жуда ёшлигидан дағал ва қийин ҳазмланувчи озиқалар билан боқиш, уларга бузилган, ачиган ва моғорланган озиқалар, сифатсиз ва туриб қолган сув берилиши, уларнинг узоқ вақт оч қолдириб кейин озиқлантирилиши каби омиллар диспепсиянинг асосий сабаблари ҳисобланади. Икқиламчи диспепсиялар инкубация технологиясининг бузилиши, тухум сифатининг пастлиги, унинг таркибида А витамини, каротиноидлар ва В гуруҳ витаминларининг меъёридан кам бўлиши ва ҳарорат режимининг бузилишлари оқибатида келиб чиқади.