Вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

Адабиётлар 
1. Махсудов Х. М. - Эродированные сероземы и пути повышения их продуктивности.
Ташкент, "Фан", 1981, стр. 105-126. 
2. Махсудов Х. М. - Эрозия почв аридной зоны Узбекистана. Ташкент, 1989, стр. 31-67. 
ТОШДАУ КИЧИК ТАЖРИБА ХЎЖАЛИГИДА ЕМ-ХАШАК ЭКИНЛАРИ СЕЛЕКЦИЯСИ 
ВА УРУҒЧИЛИГИ ЎРГАНИШДА ОЛИБ БОРИЛАЁТГАН ИШЛАР 
 
Х.Назаров, С.Турсоатов, М.Якубов , Н. Мавлонова, Р. Пардаев, А. Менглибоев.
ТошДАУ 
Президентимиз И.А.Каримов Вазирлар Маҳкамасининг Мамлакат ижтимоий-иқтисодий 
ривожланиши ва иқтисодий ислоxатларнинг 2012 йил биринчи ярми якунларига бағишлаб ўтказилган 
маърузаларида айттганларидек; «Бугун мамлакатимизда бошоқли дон экинлари етиштириш, 
уруғчилиги, селекцияси ва агротехникасининг ўзига xос мактаби шаклланмоқда, деб айтишга 
асосларимиз бор. Шу соҳаватли заминимизда, меҳнаткаш xалқимизга xос бўлган ғаллачилик 
маxорати, дон етириштиришга мунособатнинг кўп асрлик бой маданияти, қадимий анъаналари 
қайтадан тикланмоқда». Шунинг учун аxолини озиқ-овқат маxсулотларига ва саноатни хом ашёга 
бўлган талабини қондиришда қишлоқ хўжалигининг аҳамияти жуда ҳам катта. Илмий - техник 
юксалиш ва саноатни жадал ривожланиши деярли барча қишлоқ хўжалик экинлари xосилдорлигини 
ошириш имкониятини яратади. Жумладан, аxоли жон бошига етарли миқдорда қишлоқ хўжалик 
маxсулотларини етиш-тириш ва истеъмол қилиш бўйича энг ривожланган давлатлар қаторига олиб 
чиқиш республикада олиб борилаётган аграр сиёсатнинг асосий негизи ҳисобланади. ФАО 
маълумоти бўйича, xозирда жаxон бўйича умумий дон етиштириш 2 млд 450 минг тонна атрофида 
бўлиб, шунинг 2 млрд 194 тоннаси донли экинлар (буғдой, жавдар, арпа, сули, тритикале, шоли, 
маккажўхори, жўхори, тариқ, маржумак), 256 млн тоннаси дон дуккакли экинларни ташкил этади. 
Жаxон бўйича ялпи дон етиштиришда буғдой, шоли, маккажўхори ва арпа, дуккакли дон 
экинларидан соя ва ош нўхат асосий ўринни эгаллайди. Ўзбекистонда ҳам ем-хашак экинлар 
xосилдорлигини кўпайтиришда, доннинг сифатини оширишда селекция, уруғчилик ва замонавий 
технологиялардан самарали фойдаланишга катта эътибор берилмоқда. 
Ўзбекистонда айниқса, мустақилликка эришгандан сўнг ем-хашак экинлари селекцияси ва 
уруғчилиги билан шуғулланувчи илмий тадқиқот муассалари ва оргинаторлар ташкил этилиб, 
уларнинг ушбу соҳадаги долзарб вазифалари белгилаб олинди. Биз ҳам ем-хашак экинлар селекцияси 
ва уруғчилигини имкон қадар ўрганиш мақсадида 2014 йил ТошДАУ қошидаги кичик ўқув-тажриба 
станциясида Ўзбекистон Маккажўхори Илмий Текшириш станциясидан келтирилган маxалий 
маккажўхорининг Ўзбекистон 601 ЕСВ, Ватан, Ўзбекистон 350 АМВ, Ўз 420 ВЛ, Жўхорининг 
Ширин - 91, Ўзбекистон - 5, Қорабош ва Тариқнинг Хашаки-1 нав наъмуналари коллекциясини 
ўрганиш мақсадида ҳар бир ўсимлик нави 4 қатордан 20 х 70 х 6 метр схемада 2 та такрорда экиб 
илмий-тадқиқот ишларини олиб бормоқда.