Вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати: 
1. 
Каримов И.А. Юксак маънавий – енгилмас куч.-Т.: “Маънавият”, 2008, 153-бет
2. 
Каримов И.А. Ўзбекистон ХХI асар бўсағасида: хавфсизликка тахдид, барқарорлик 
шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т:. “Ўзбекистон", 1997, 11-бет. 
3. 
Каримов И.А. Ўзбекистон ХХI асар бўсағасида: хавфсизликка тахдид, барқарорлик 
шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т:. “Ўзбекистон", 1997, 53-бет. 
4. 
Каримов И.А. Ўзбек халқи xеч қачон, xеч кимга қарам бўлмайди. Т:. “Ўзбекистон", 2005, 
418-419-бетлар. 
5. 
Диний экстремизм ва терроризмга қарши курашнинг маънавий–маърифий асослари. Т:. 
Тошкент Ислом Университети, 2005, 69-70 бетлар. 
6. 
www.press–servis.uz интернет сайти, Ўзбкистон Республикаси Президенти матбуот хизмати
 
FARZANDLARI SOG‘LOM MAMLAKATNING KELAJAGI BUYUKDIR 
J.A.Botirov, S.M.Hasanova, M.N.Turdiyeva 
ToshDAU
 
Mamlakatimizda inson va uning sihat-salomatligi haqida g’amxo’rlik qilish davlat siyosatining ustivor 
vazifasiga aylanib qolgan songgi yillarda aholi orasida sog’lom turmush tarzining hayotiy falsafasini 
shakllantirishga intilish bir oz bo’lsada jonlandi. 
Hozirgi kunda sog’lom turmush tarzi masalasi davlatimiz siyosati darajasida o’z yechimiga ega bo’lib 
bormoqda. Barkamol avlod tarbiyasi uchun intilish yo’lida tashkil etilayotgan qator sport musobaqalari, 
qurilayotgan sport inshootlari, olib borilayotgan ma’naviy, ma’rifiy tadbirlar, turli sog’lomlashtirish 
dasturining bajarilayotgani fikrimizning yorqi ifodasidir. 
Har tomonlama barkamol shaxsni – sog’lom avlodni voyaga yetkazish mamlakatimizda huquqiy davlati 
va fuqarolik jamiyatini barpo etish nuqtai nazaridan eng zaruriy negiz hisoblanadi. Haqiqatan, barkamol 
shaxsgina taraqqiy etgan demokratik davlatning haqiqiy faol fuqarosi bo’la oladi. Bu haqda yurtboshimiz: “ 
Sog’lom avlod haqida gapirganda men, avvalo, nafaqat jismoniy shu bilan birga ruxan, fikri sog’lom, qat’iy 
irodali, yuksak ta’lim olgan, ma’naviy barkamol, jasur va fidokor o’z vatanini jonidan sevadigan insonlarni 
ko’zda tutaman”,- deb ta’kidlagan edilar.
2014-yilni mamlakatimizda «Sog'lom bola yili» deb e'lon qilinishi barcha yurtdoshlarimiz tomonidan 
mamnuniyat bilan kutib olindi. Binobarin, davlat rahbarimiznig bunday oqilona qarorga kelishi mustahkam 
asoslarga ega. Boisi, mustaqillikning dastlabki yillaridan yurtimizda «sog'lom ona — sog'lom bola» masalasi 
davlat siyosatining ustuvor yo'nalishiga aylandi. Farzandlarimizning hech kimdan kam bo'lmay ta'lim-tarbiya 
olishlari, o'z bilim va iqtidorlarini namoyon qilishlari uchun barcha shart-sharoitlar yaratilmoqda. Natijada 
bugungi yosh avlod o'zining intellektual va jismoniy salohiyatlarini ishga solgan holda nufuzli 
olimpiadalarda, musobaqa va tanlovlarda zafar qozonib, yuksak marralarni qo'lga kiritmoqda. 
“Sog’lom bola yili” dasturi keng qamrovli dasturlardan biri hisoblanadi. Chunki bu masalada nafaqat bola 
salomatligi balki uning tarbiyasi, bilim saviyasi, madaniyatini va ma’naviyatini oshirish, dunyo qarashini 
kengaytirish, jamiyatda o’z o’rnini topishiga ko’maklashish, bandligini ta’minlash, bo’sh vaqtlarini foydali 
va samarali ishlarga jalb qilish, qadriyatlarimizni singdirish, bundan tashqari, ona salomatligiga yanada 
e’tiborni kuchaytirish hamda oilada sog’lom muhitni yaratish va buning uchun shart-sharoitlar ko’lamini 
kengaytirish masalalarini qamrab olgan. Davlatimiz mustaqillikka erishgan yillardan boshlab ishlab 
chiqilgan bu dasturlar orqali xalqimizning eng azaliy ezgu niyatlaridan biri - jismonan sog’lom va ma’nan 
yetuk barkamol avlodni tarbiyalash, ularning baxt-saodatini, yorug’ kelajagini ko’rish kabi istaklarini 
ro’yobga chiqarishga bel bog’lagan. Hozirgi kunga kelib esa bu dasturlarning yuksak samarasini xis 
qilmoqdamiz. 
48

---

Albatta, sog‘lom bolani tarbiyalashda aholining tibbiy madaniyati ham muhim o‘rin tutadi, bu masala 
hanuz dolzarbligicha qolmoqda. “Sog‘lom bola yili” davlat dasturida ko‘zda tutilgan chora-tadbirlar, avvalo 
shu muhim masalalarni hal qilishga qaratilgan. Joriy yilda davlat dasturini amalga oshirish jarayonida bu 
ishlarning barchasi yanada yuqori darajaga ko‘tariladi. Dasturda avvalo ham jismoniy, ham ma’naviy 
jihatdan sog‘lom, mustaqil fikrlay oladigan, mamlakat taqdiri va kelajagi uchun mas’uliyatni o‘z zimmasiga 
olishga qodir barkamol avlodni shakllantirish, davlat va jamiyatning barcha kuch va imkoniyatlarini ana shu 
maqsadlarga safarbar etishga doir keng miqyosli chora-tadbirlarni amalga oshirish ko‘zda tutilgan. 
Dastur yetti bo‘lim va 125 banddan iborat bo‘lib, unda bolalar tug‘ilishi, ta’lim-tarbiyasi, oilada sog‘lom 
muhitni, uning iqtisodiy va ma’naviy-ahloqiy asoslarini mustahkamlash, ijtimoiy soha rivojiga ajratilayotgan 
mablag‘lar samaradorligini oshirish bilan bog‘liq barcha masalalar aks etgan. Birinchi navbatda, sog‘lom va 
barkamol avlodni tarbiyalash uchun qulay tashkiliy-huquqiy sharoitlar yaratishga qaratilgan qonunchilik va 
me’yoriy-huquqiy bazani yanada takomillashtirish, yangi qoida va me’yorlarni ishlab chiqish bo‘yicha 
chora-tadbirlar belgilangan. Sakkizta qonun loyihasini ishlab chiqish rejalashtirilgan. “Bolalarni jismoniy va 
ma’naviy rivojiga zararli ta’sir ko‘rsatuvchi axborotdan himoya qilish to‘g‘risida”, “Aholining sanitariya-
epidemiologik barqarorligi to‘g‘risida”, O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonuniga 
o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”, yangi tahrirdagi “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”, 
“O‘zbekiston Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosati asoslari to‘g‘risi”dagi va boshqa qonunlar shular 
jumlasidandir. Davlat dasturi doirasida amalga oshiriladigan tadbirlarga 4 509,2 milliard so‘m va 302,9 
million dollar miqdorida mablag‘ yo‘naltiriladi. Mazkur dasturning bajarilishi mamlakatimiz uchun asosiy 
maqsadi inson huquq va manfaatlarini ta’minlashga qaratilgan keng ko‘lamli islohotlar yo‘lida navbatdagi 
muhim qadam bo‘ladi. 
Mamlakatimizda prezidentimiz rahnamoligida istiqlolning dastlabki yillaridan boshlab aholi salomatligini 
mustahkamlash, barkamol avlodni tarbiyalash masalasi davlat siyosati darajasiga ko’tarib kelinmoqda. 
Davlatimiz rahbarining tashabbusi bilan e’lon qilingan "Oila yili", "Ayollar yili", "Sog’lom avlod yili", "Ona 
va bola yili", "Sihat-salomatlik yili", "Yoshlar yili", "Barkamol avlod yili", "Mustahkam oila yili" 
munosabati bilan qabul qilingan davlat Dasturlari o’zaro uzviylik kasb etdi. Bu olijanob maqsad yo’lida 
qilingan ulkan ishlar bolalarimizning sog’lom tug’ilishi va ulg’ayishi, onalik va bolalikni muhofaza qilish, 
ijtimoiy himoyani kuchaytirish, ta’lim tizimini takomillashtirish, qolaversa, bolalar sportini rivojlantirishga 
qaratilgan keng ko’lamli islohotlardir. Yangi 2014-yilning "Sog’lom bola yili" deb atalishi esa sog’lom ona – 
sog’lom bola umummilliy dasturlarimiz doirasida amalga oshirilishi lozim bo’ladigan yana bir qadam deyish 
mumkin. 
Xulosa qilib aytganda , “Sog’lom bola yili” davlat dasturiga kiritilgan vazifalar xar tomonlama 
xalqimizning turmush tarzini yaxshilash, salomatligini mustahkamlash, ijtomoiy tomondan qo’llab-
quvvatlash , bandligini ta’minlash, tinch va osuda hayotini muxofaza qilish va shu kabi yana bir qancha 
masalalarni hal qilishga qaratilgan. Yurtimiz qudrati, jamiyat ravnaqi kelajagimiz egalari bo‘lgan bolalarning 
ham jismoniy, ham ma’naviy jihatdan sog‘lomligiga bog‘liqdir. Bu tashabbus mamlakatimiz ahli tomonidan 
iliq kutib olinganligining sababi ham shundan. «Sog‘lom bola yili» davlat dasturi mamlakatimizda ona va 
bola skriningi, aholining reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog‘lom bola tug‘ilishi, jismoniy va 
ma’naviy barkamol avlodni voyaga yetkazish borasidagi ishlarni yanada kuchaytirish va samaradorligini 
oshirishga oid chora-tadbirlarning uzviy davomi sifatida samarali bo‘lishiga to‘liq asos bor. Bunday 
hayotbaxsh islohotlarni amalga oshirishda esa, shubhasiz, yetuk kadrlar salohiyati muhim ahamiyat kasb 
etadi. 
Bir so’z bilan aytganda sog’lom bola yilining asosiy maqsad va vazifalari haqida gap borar ekan, “ 
Farzandlari sog’lom yurt qudratili bo’lur, qudratli elning farzandlari sog’lom bo’lur” degan xikmatli iboraga 
alohida e’tibor qaratilgani bejis emas. 
Joriy yilning «Sog'lom bola yili» deb e'lon qilinishi har tomonlama sog'lom avlodni voyaga yetkazish 
borasida amalga oshirilayotgan sa'y-harakatlarimizni izchil davom ettirgan holda, ularni yanada yuqori 
bosqichga ko'tarishdek ezgu maqsadga xizmat qilishi shubhasiz.