Вазирлиги ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети

(эмбрионал) ва постнатал (туғилишдан кейин) даврларга бўлинади. Пренатал 
давр деб, организмни она қорнидаги ривожланиш даврига айтилади. Яъни бу 
даврда тухум ҳужайра оталанади ва ундан ҳомила шаклланади ва чақалоқнинг 
туғилиши билан тугайди. Постнатал давр эса туғилгандан то ўлгунга қадар вақтни 
ўз ичига олади. 
Ёш физиологияси ва гигиена фанининг мақсади тирик 
организмдаги нормал функцияларни тинимсиз равишда ўзгарувчан ва 
ривожланувчи шароитга боғлиқ ҳолда бажарилиш қонунларини ўрганади, тирик 
организмдаги функциялари тарихий, филогенетик, хусусий ва онтогенетик 

---

7 
ривожланишини ва уларнинг ўзаро боғлиқлигини ўрганади.
Одам организмидаги нормал функцияларнинг бажарилиш қонунларини 
очилиши муҳим назарий аҳамиятга эга. Организм фаолиятидаги ҳали 
ўрганилмаган фаолият механизмларини самарали ўрганиш йўлларини аниқлаб 
беради. Айниқса, ҳужайралар, уларнинг таркибий қисмлари функцияларини ва 
жойлашиши ҳамда тирик моддалар молекулаларини тузилишини ўрганиш жуда 
муҳимдир. 
Ёш физиологияси ва мактаб гигиенаси фанининг асосий мақсадларидан 
бири-талабалар, бўлажак ўқитувчи, тарбиячиларга болаларнинг ўсиши ва 
ривожланишини тушунтириб, келажак авлоднинг соғлом бўлишига, иш 
қобилиятининг юқори бўлишини сақлашга бўлган имкониятларни яратишга 
қаратилган. 
Ёш физиологияси ва гигиена фанининг вазифалари организмни бир 
бутунлиги заруриятини, нерв тизими фаолиятининг ва организмнинг ўзига хос 
физиологик қонуниятларини очишдан иборат. Ўсиб бораётган боланинг 
саломатлигини сақлаш, ақлий ва жисмоний ривожланиш меъёрларини таъминлаш 
ва бола иммунитетини ошириб, ташқи муҳит таъсирларига бардош берадиган 
бўлиши учун гигиеник меъёрлар ва талабларни ишлаб чиқишдир. Болалар 
гигиенаси педагогикани илмий асосланган гигиеник қўлланмалар билан 
қуроллантиради. Бундай қўлланмалар ўқув-тарбия жараёнида, кун тартибини 
тузишда, тўғри дам олиш ва овқатланишда, ўқув бинолари ва бошқа иншоатларни 
қуришда эътиборга олинади.