Vazirligi urganch Davlat Universiteti Fizika-matematika fakulteti

4.3

 

Tekis  sirtga  ta’sir  qiluvchi  bosim 

a)  Girostatik  g‘ayritabiiylik  (paradoks).  Biror  idishdagi  suyuqlikning 

chuqurligi  y  bo‘lsin,  u  holda,  ixtiyoriy  nuqtadagi  bosim  uning  suyuqlik 

ichida  qancha  chuqurlikda  bo‘lganiga  bog‘liq  bo‘ladi.  A,  V,  S  nuqtalardagi 

bosimlar quyidagilarga  teng: 

R

A

= d’

A

; rv=dkv; rs=dks 

Suyuqlik  tubidagi  bosim kuchi esa 

R=d k 5 

ga  teng.  Demak,  suyuqlik  tubidagi  bosim  kuchi  suyuqlikning  og‘irligiga 

teng bular ekan. 

rasmda  har  xil  shakldagi  idishlar  tasvirlangan  va  barcha  idishlardagi 

suyuqlikning  chuqurligi y ga, idish tubining sirti esa 8 ga teng. 

Bu holda idish tubiga bo‘lgan bosim kuchi idishlarda 

R= dk5; R= dk5; R= dk5; R= dk5; 

ya’ni  barcha  idishlarda  suyuqlik  tubiga  bo‘lgan  bosim  kuchi  idishning 

shakli  va  bosim  hosil  qilgan  suyuqlikning  miqdoridan  kat’iy  nazar 

quyidagiga  teng bo‘ladi: 

R = d k 5 

qanday  qilib  hajmi  va  og‘irligi  har  xil  suyuqliklarning  idish  tubiga  bosimi 

bir  xil?  Bu  erda  fizikaning  biror  qonuni  noto‘g‘ri  talqin  qilinayotgani 

yo‘qmikan?

---

 

Gidravlika  qonunlari  bo‘yicha  suyuqlikdagi  bosim  uning  shakliga 

bog‘liq bo‘lmay,  uning chuqurligiga  bog‘liq.