Vazirligi toshkent moliya instituti

rasm. Birinchi firmaning mahsulot ishlab chiqarish hajmini ikkinchi firmaning ishlab chiqarish hajmiga ko’ra optimallashtirish grafigi.

Agar birinchi firma, ikkinchi firma 60 birlik mahsulot ishlab chiqaradi, deb faraz qilsa, u holda birinchi firmaning talab chizig’i 60 birlik chapga siljigan bozor chizig’i sifatida keladi. Rasmda bu talab chizig’i D (60) bilan ifodalangan, bu talab chizig’iga mos chekli daromad chizig’i MR (60) bo’ladi. Bunday holda birinchi firmaning foydasini maksimallashtiradigan ishlab chiqarish hajmi 30 birlikga teng (bu nuqta MR (60) va MC chiziqlari kesishgan nuqta). Agar birinchi firma ikkinchi firma 90 birlik mahsulot ishlab chiqaradi, deb faraz qilsa, birinchi firmaning yangi talab chizig’i oldingisiga nisbatan chapga 30 birlik siljiydi. Bu chiziq rasmda D (90) . Endi birinchi firma foydasini maksimallashtiradigan ishlab chiqarish hajmi 15 birlikka teng. (mr_x(90) = mc_x bo’lgan nuqta). Va nihoyat, birinchi firma ikkinchi firmani 20 birlik mahsulot ishlab chiqaradi, deb faraz qilsin. U holda birinchi firmaning talab va chekli daromad MR chiziqlari vertikal ordinata o’qini kesib o’tadi (bu rasmda keltirilmagan) va birinchi firma umuman mahsulot ishlab chiqarmaydi. Agar biz birinchi firmaning maxsulot ishlab chiqarishini ikkinchi firmaning ishlab chiqarishdan bog’liq holda qanday o’zgarishni grafikda (12.5-rasm) ko’radigan bo’lsak, birinchi firmaning ikkinchi firma ishlab chiqarishdan bog’liq ishlab chiqarish chizig’ini olamiz, ya’ni bunday bog’liqlikni Q (Q ) funktsiya ko’rinishida ifodalashimiz mumkin.

4.