Вазирлиги тошкент молия институти

Божхона иттифоқи –
икки ёки бир қанча давлатларнинг божлар бўйича 
ўзаро чегараларни бекор қилиш ва ягона бож тарифи жорий этиш юзасидан 
ўазро келишуви. Учинчи мамлакат учун жорий этилган алоҳида ягона тариф 
ва квотлар эса уларни эркин савдо ҳудудидаги бож иттифоқидан ажратиб 
туради. Божхона итифоқи пошлинасиз ички интеграциявий хизматлар, 
товарлар ва уларнинг ҳудуд ичида тўлиқ эркинлигини назорат қилиб туради. 
Одатда божхона итифоқи ташқи савдога келишилган марказлашув жорий 
қилувчи давлатлараро органларнинг ривожланган тизимини яратишни талаб 
қилади. Ҳаммасидан ҳам кўпроқ улар ҳужжатларга жавоб берадиган 
бошқарув министларининг йиғилишлари даврийлигини қабул қилади. Улар 
ҳар доим ўз фаолиятларида ҳаракат қилувчи давлатлараро котибиятга 
таянишади. 
Божхона иттифоқлари (БИ) дунёнинг жуда кўп мамлакатларида 
ривожланган. Улар қуйидагилар: Туркия билан ЕИ ассоциацияси (1963й), 
унинг таркибига ЕИ мамлакатлари ва Туркия киради. Араб умумий бозори 

---

213 
(1964й) – Миср, Ироқ, Иордания, Ливия, Мавритания, Сурия ва Яман. 
Марказий Америка умумий бозори (1961) – Коста Рика, Сальвадор, 
Гватемала, 
Гондурас, 
Никарагуа. 
Колумбия, 
Эквадор, 
Венесуэла 
мамлакатлари ўртасида тузилган эркин савдо ҳудуди (1992 й) – Колумбия, 
Эквадор, Венесуэла. Шарқий Кариб ҳавзаси мамлакатлари ташкилоти (1991 
й.) – Антигуа ва Барбуда, Доминика, Гренада, Монтсеррат, Сент-Ките ва 
Невис, Сент-Люсия, Сент-Винсенва Гренадиналар. 
Умумий бозор
-иқтисодий интеграциянинг ҳаммадан кўпроқ ривожланган 
тури. Интеграциялашган мамлакатлар нафақат товар ва хизматлар эркин 
ҳаракати ҳақида келишишади, балки ишлаб чиқариш факторлари-давлатлар 
ўртасида капитал ва ишчи кучлар борасида ҳам алмашувлар қилишади.
Умумий 
бозорнинг 
иқтисодий 
интеграциясига 
қўйидаги 
дунё 
ташкилотлари 
киради: