Vazirligi toshkent farmatsevtika

D D tg = -------- S = ----------

Download 4,33 Mb.

bet	57/362
Sana	03.01.2022
Hajmi	4,33 Mb.
	#299234

1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 ... 362

Bog'liq
ДВИТУ мажмуа 3к Био ЛОТИН

D D

tg = -------- S = ----------

S tg

^Qo‘shib^{aniqlash usuli.}^{Tekshiriluvchi}^modda^{eritmasini optik zichligi (D}x^{) o‘lchanadi.}^So‘ngra^{unga modda eritmasidan aniq miqdor qo‘shiladi va yana aralashmani optik zichligi (D}x+a^{) o‘lchanadi.}Tekshiriluvchi moddani noma’lum konsentratsiyasi shu eritmaning optik zichligini aralashma optik zichligi bilan solishtirib aniqlanadi. Fotometriyaning asosiy qonuni bo‘yicha

^Dx⁼^^Cx^I^va^Dx+a⁼^^I(Cx^+Ca⁾^hosil^bo‘ladi.
^Bu^{tenglamalarni}^matematik^nisbiy^echimi^asosida^Sx ^{ni quyidagi formula}^asosida^topiladi.
^Dx

^Sx ⁼^Sa ^{----------------}

^D(x+a) ^-Dx
^Bunda^Sa ^-^{aniqlanuvchi eritmaga}^qo‘shilgan^eritma^{konsentratsiyasi.}

Qo‘shish usuli asosan fotometriya usulida noma’lum eritma hamda standart qo‘shiladigan eritmalar uchun bir xil sharoitda olib borilganligi tufayli, bo‘lishi mumkin bo‘lgan aralashmalarning salbiy ta’sirini kamaytirib, usul sezgirligini va aniqlik darajasini oshiradi.

Diferensiallash usuli. Bu usulda tekshiriluvchi xamda standart modda eritmalarini optik zichliklari Yuqorida ko‘rsatilgan usullardagidek optik zichligi nol bo‘lgan reaktiv aralashmalariga nisbatan emas, ^balki^{konsentratsiyasi}^ma’lum^bo‘lgan,^rangli,^ammo^S0 ^nol^deb^qabul^qilingan^modda^eritmasiga^nisbatano‘lchanadi. Eritma rangi odatda tekshiriluvchi modda eritmasi konsentratsiyasiga yaqin tayyorlanadi. ^Aniqlanishi^{lozim bo‘lgan modda miqdori (S}x^{) nisbiy optik zichlik-konsentratsiya asosidagi kalibrovkali}chizma asosida, yoki quyidagi formula asosida hisoblab topiladi.

^Sx ^{= S}0⁺^FDx
Bunda G‘ - hisoblash faktori bir nechta standart eritmalardan asosida quyidagi formula asosida hisoblab topiladi:
^Sst ^-S0 ^ΔC

G‘ = ------ ------ = ---- ----

^Dst ^Dst
^Dx ^va^Dst ^-^{tekshiriluvchi va}^standart^eritmalarni^nisbiy^{optik zichligi.}

^Sst ^-^standart^{eritmalarni konsentratsiyasi.}

Diferensiallash usuli asosan katta konsentratsiyadagi modda miqdorini aniqlashda, uni aniqlik darajasini oshirish oraliq komponentlarni salbiy ta’sirini yo‘qotish hamda reaktivlarni nur yutishini yo‘qotish, maqsadida qo‘llaniladi. Bu usul boshqa usullardan farqli o‘laroq, eritmadagi modda konsentratsiyasining yuqoriligi tufayli fotometriyaning asosiy qonuniga bo‘ysunmaganda, eritmani optik zichligini aniqlashda moslamani shkalasi etmaganda, hamda modda eritmasini suyultirish maqsadga muvofiq bo‘lmagan xollarda qo‘llanishi mumkin.

^{Diferensiallash usuli o‘zining bir necha variantlarda bыlish mumkin, ular S}0 ^{x ^{yoki S}0 ^{> C}x ^ikkitaraflama differensiyalash va qo‘shib differensiallash usullaridir. Bu usul asosan eritmalardagi asosiy komponentni tuz eritmalari, qotishmalar va boshщalarda aniqlash uchun qo‘llaniladi.

Rangli eritmalar ishtirokida tahlil qilish. Agarda tekshiriluvchi eritmada rangli qo‘shimcha modda, yoki tahlil uchun rangli reaktiv ishlatilsa, unday xolatlarda tekshiriluvchi eritmani optik zichligi tekshiriluvchi modda saqlamagan, ammo rangli qo‘shimcha modda yoki rangli reaktiv saqlagan eritmalar aralashmasiga nisbatan solishtiriladi. YOki tekshiriluvchi eritma, hamda rangli aralashma yoki rangli reaktiv saqlagan eritmalarni optik zichliklari toza erituvchiga nisbatan solishtiriladi (tozalangan suv). Bunda tekshiriluvchi eritma konsentratsiyasi tekshiriluvchi eritma optik zichligi hamda rangli aralashma yoki rangli reaktiv saqlagan eritma optik zichligi orasidagi farqni hisoblagan xolda aniqlanadi.

Ekstraksion-fotometriya usuli. Ekstraksion-fotometriya usuli asosan tekshiriluvchi moddani ayrim reaktivlar Bilan hosil qilgan rangli mahsulotini ekstraksiya usulida ajratib olinib, so‘ngra fotometriya usulida aniqlashga asoslangan. Bu usul ko‘proq murakkab aralashmalar tahlilida, ya’ni moddani kam miqdorini boshqa moddani ko‘p miqdordagi aralashmasidan aniqlash lozim bo‘lsa, ba’zi kam miqdordagi modda aralashmasini asosiy komponent ichida aniqlash qiyin bo‘lgan xollarda qo‘llanadi. Bu usulni yana bir ijobiy tomoni ekstraksiyalab olinganda tekshiriluvchi moddani konsentratsiya si oshiriladi. SHuning uchun ekstraksion-fotometriya usuli dori moddalar va ularni tarkibidagi bo‘lishi mumkin bo‘lgan aralashmalarni aniqlashda keng qo‘llaniladi.

Rangli eritmalar aralashmalarini aniqlash - o‘zaro bir-biri bilan kimyoviy ta’sirga ega bo‘lmagan rangli eritmalarni optik zichliklari shu eritma- larni ma’lum bir to‘lqin uzunlikdagi optik zichliklarini yig‘indisiga teng.

^D^1 ⁼^d1 ^1⁺^d2 ^1 ^{+ d}n^1

^Har^bir^{eritmani optik}^{zichligi... d}1^1 ⁼^E1^1 ^.lC1

Download 4,33 Mb.
Do'stlaringiz bilan baham:}

1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 ... 362