Vazirligi toshkent farmatsevtika

Elektrodlar.

Indikator elektrodlar tekshiriladigan eritmaning elektrod potensialini o‘lchash uchun xizmat qiladi. Elektrod-eritma sirti chegarasida sodir bo‘ladigan elektr kimyoviy jarayonning mexanizmiga ko‘ra indikator elektrodlari quyidagilarga bo‘linadi:

1. 
   Oksidlanish-qaytarilish (oksred) elektrodlar, bunday elektrodlarda elektronlar almashinisi kuzatiladi.
   
2. 
   Birinchi, ikkinchi va uchinchi tur metal va metalmas elektrodlar, bunday elektrodlarda elektron- ion almashinishi kuzatiladi.
   
3. 
   Ion selektiv membranali elektrodlar: bunday elektrodlarda ion almashinishi sodir bo‘ladi.
   

Metal indikatorli elektrodlar kumush, platina, simob, qo‘rg‘oshin va boshqa turli xil metalardan tayyorlanadi. Metal elektrodlar ionlarga sezgir, eritmaga tushurilganda oksidlanish-qaytarilish sistemalarini hosil qiladi. Masalan : Ag⁺+e^-  Ag sistemasida elektrod potensiali faqat eritmadagi kation konsentratsiyasiga bog‘liq bo‘ladi. Bunday elektrodlar birinchi turdagi elektrod deyiladi. Ularga simobli, kumushli elektrodlar, amalgama guruhidagi elektrodlar va boshqa metal elektrodlari kiradi. Bu turdagi elektrodlarga vodorod elektrodlari ham kiradi.

Metalda erigan gaz holidagi vodorod, vodorod ionlari bilan oksidlanish-qaytarilish sistemasi hosil qiladi.

^{2N+ + 2e- → N}2

Metall elektrod kationlari bilan kam eriydigan cho‘kma hosil qiluvchi anionlarga sezgir elektrodlar ikkinchi turlagi elektordlarga kiradi. Bu elektrodlar oksidlanish-qaytarilish protsessida qatnashmaydigan ionlar konsentratsiyasining o‘zgarishiga sezgirdir. Masalan: AgCl to‘yingan eritmasida kumush elektrodi xlorid ioni uchun indikatorli elektrod hisoblanadi.

Eritmada quyidagi muvozanat hosil bo‘ladi.

^{Ag+ + e-  Ag} (qat)

^AgCl(qat ) ^{ Ag+ + Cl-}